Miejsce w SLW: uczeń Tadeusza Kotarbińskiego.

Obszary badań: prakseologia, semiotyka.

Najważniejszy wynik: izomorficzna notacja muzyczna.

BIOGRAFIA

Data i miejsce urodzenia: 15.10.1917. Przemyśl.

Data i miejsce śmierci: 1.11.1975. Warszawa.

Rodzice: Jan i Stanisława z d. Janiszewska.

Matura: Gimnazjum typu humanistycznego (1936).

Studia: Akademia Handlu Zagranicznego we Lwowie (1936–1939), Львовский Институт Cоветской Tорговли (1944–1945), UŁ (1946–1952).

Magisterium: Podstawy logiczne muzykologii. Systemy znaków muzycznych. 23.07.1952. UŁ. Tadeusz Kotarbiński.

Doktorat: Zarys teorii klasyfikacji. Zagadnienia formalne. 13.12.1960. UW. Tadeusz Kotarbiński.

Habilitacja: Praksosemiotyka. Zarys teorii optymalnego znaku. 27.02.1968. UW.

Dydaktyka: UW (1952–1968).

Varia: Był zatrudniony w PAN (1956–1969).

IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

Wójcik dokonał analizy metodologicznej prakseologii oraz teorii komunikatu (czyli prakseosemiotyki), języka (czyli prakseolingwistyki), pisma (czyli prakseografemiki) oraz informacji naukowej. Na wynikach tej analizy opierał poszukiwania optymalizacji odpowiednich procedur. Zaproponowana np. przez niego reforma ortografii polskiej miała całkowicie wyeliminować ryzyko błędów ortograficznych.

Podobnie praktyczny wymiar miały jego badania nad teoretycznymi podstawami tuzinowego układu liczbowego (miar); w tym zakresie wykazał m.in. jego wyższość – pod pewnymi względami – nad układem dziesiętnym.

Badania nad formalną strukturą i stylami kompozycji muzycznych zaowocowały opracowaniem przez Wójcika „izomorficznej” notacji muzycznej, pozwalającej na automatyczne zapisywanie tworzonego przez kompozytora utworu za pomocą specjalnej maszyny do pisania nut sprzężonej z fortepianem, co wykonawcy znacznie ułatwiało odtwarzanie tak zapisanego utworu. Skonstruował też klawiaturę fortepianową o układzie klawiszy zwiększającym wielokrotnie – w jego ocenie – możliwości techniczne pianistów w porównaniu z grą na klawiaturze tradycyjnej.

BIBLIOGRAFIA

A. Wykazy prac:

■ Aa.: • 1976 – Tadeusz Wójcik (1917–1975). SF r. XX nr 9 s. 187–190.

B. Bibliografia podmiotowa:

1. Teksty naukowe:

1.1. Książki własne:

• 1962^k (z: Maciej Zalewski) – Zasady izomorficznej notacji muzycznej (dod. do: ŻŚ r. XV nr 8), ss. 184. • 1963^k – Racjonalna klawiatura muzyczna. W., ZTPWSM, ss. 16. • 1964^k (z: Zygmunt Kleyff) – Systematyka problemów architektury i budownictwa. Cz. I–V. W., IUA, ss. II+92+34+28+26+106. • 1965^k – Zarys teorii klasyfikacji. Zagadnienia formalne. W., PWN, ss. 184. • 1966a^k – Główne problemy ogólnej teorii organizacji. W., ASG, ss. 64. 1966b^k – Prakseologiczny model języka. W., IBL, ss. 36. Przekł. ang.: The Praxiological Model of Language. W: [Greimas, Jakobson i Mayenowa (red.) 1970], s. 262–284. Przekł. ros.: Праксеологичзеская модель языка. НТИ ser. II g. I (1967) nr 12 s. 18–24. • 1967^k (z: Eugeniusz Ścibior) – Koncepcja optymalnego wariantu katalogu wyrobów przemysłowych. Problematyka klasyfikacyjna. W., CIINTE, ss. 42. • 1969^k – Prakseosemiotyka. Zarys teorii optymalnego znaku. W., PWN ss. 290. • 1974^k – Prakseologiczna koncepcja międzynarodowej pisowni ortofonicznej dla użytku teorii i praktyki informacji naukowej. W., IINTE, ss. 196.

1.2. Książki (współ)redagowane:

Bd.

1.3. Zbiory tekstów własnych:

Bd.

1.4. Artykuły:

• 1951a – O dźwiękowym materiale muzyki. PMuz r. V nr 9 s. 5–7. • 1951b – Z badań uczonych radzieckich nad dźwiękowym materiałem muzyki. Muz r. II nr 11 s. 15–22. • 1952a – Struktura racjonalnej notacji muzycznej. PMuz r. VII nr 1 s. 12–15. • 1952b – Zagadnienie reformy notacji i harmonii muzycznej. PMuz r. VII nr 2 s. 6–15. • 1956a – Metodyka klasyfikowania i definiowania członów klasyfikacji. N r. XXIV nr 12 s. 635–645. • 1956b – Ogólne zasady klasyfikacji przedmiotów. N r. XXIV nr 7 s. 378–383, nr 8 s. 433–440. • 1956c – Zagadnienie racjonalizacji systemów znakowania muzycznego. Muz t. I nr 2 s. 71–123. • 1956d – Zagadnienie racjonalnego układu miar. N r. XXIV nr 9 s. 535–541. • 1957 – Niektóre zagadnienia systematyzacji. N r. XXV nr 6 s. 257–269. • 1958a – O nieaktualności pewnego „Aktualnego stanu…” [polemika z Henrykiem Stonertem]. N r. XXVI nr 6–7 s. 269–290. • 1958b – Projekt układu normy systematyzacyjnej. N r. XXVI nr 9 s. 420–430. • 1961 – Zagadnienie klasyfikacji urządzeń biurowych. OMT r. IV nr 11 s. 3–9. • 1963a – La nova ŝlosilo al la lando de melodio. PE jo. XLIII nr 3 s. 8–9. • 1963b – Przedmiot, cel, zadanie prakseologii. PbO nr 1 s. 9–60. • 1964 – O naukach praktycznych. PbO nr 2 s. 175–191. • 1966a – Klasyfikacja ogólna wyposażenia biura. OMT r. IX nr 3 s. 19–19. • 1966b – Optymalny układ miar jako operatywne narzędzie organizacyjne. PbO nr 5 s. 21–78. • 1967 – Zagadnienia klasyfikacji ogólnej twórców. W: [Czeżowski 1967^r], s. 405–429. • 1968 – Niektóre zagadnienia semiotyki prakseologicznej. PbO nr 10 s. 27–76. • 1970a – Informatyka – jej zadania i cele. W obliczu eksplozji informacyjnej. SF r. XIV nr 1 s. 57–78. • 1970b – Optymalizacja pisowni polskiej. Implikacje organizacyjne. PbO nr 16 s. 96–127. • 1971a – Czy potrzebna jest optymalizacja pisowni? PbO nr 4 s. 152–159. • 1971b – Kooperatoryka. Zarys teorii współdziałania. ZN t. VII nr 4 s. 494–505. • 1973a – Koncepcja pisowni wspólnej w perspektywie działalności informacyjnej. ZIN r. XII nr 1 s. 3–32. • 1973b – Pedagogiczny aspekt pisowni polskiej. SPed t. XXV s. 102–136. • 1974 – Koncepcja pisowni optymalnej. SS t. V s. 183–201. • 1975a – Prakseosemiotyka: teoria optymalnego komunikatu. Na przykładzie tuzinowego układu miar. CN t. V s. 331–350. • 1975b – Semiotechnika muzyczna w świetle teorii optymalnego komunikatu. SF r. XIX nr 4 s. 87–104.

2. Publicystyka:

• 1965^p – Problemy postępu technicznego muzyki. Rad r. IX nr 1 s. 18–20. • 1967a^p – Eine kleine Musik-Revolution. Rad r. XXI nr 3 (nr niem.) s. 38–41. • 1967b^p – Nowa notacja izomorf. O przełamanie barier technicznych w muzyce. Rad r. XXI nr 4 s. 7–9. Przekł. ang.: How to Overcome the Technical Barriers in Music. Rad r. XXI nr 4 s. 24. • 1971^p – Wspólne pismo dla ludzi i maszyn. Pisownia optymalna w oczach konstruktora. MT r. XXI nr 12 s. 36–45. • 1972a^p – Jeszcze o izografii. MT r. XXII nr 4 s. 59–63. • 1972b^p – Optymalny układ miar. MT r. XXII nr 10 s. 38–46. • 1974a^p – Jak usprawnić niektóre miary? Rad r. XXV nr 10 s. 28–29. • 1974b^p – Kalendarz – era – tarcza zegara. P r. XXX nr 7 s. 25–29. • 1974c^p – Kalendarz rytmiczny. Pol r. XVIII nr 11 s. 13. • 1974d^p – Komunikatoryka. Teoria poznawania komunikatywnego. Rad. r. XXV nr 6 s. 7–8. • 1974e^p – Kooperatoryka. Ogólna teoria działania. Rad r. XXV nr 5 s. 4–5. • 1974f^p – Nowoczesne systemy znaków muzycznych. Rad r. XXV nr 8 s. 16–17, nr 9 s. 28–29. • 1974g^p – Optymalizacja układu kodów pomiarowych. Rad r. XXV nr 12 s. 28–29. • 1974h^p – Optymalna miara liczności zbiorów. Rad r. XXV nr 11 s. 26–27. • 1975a^p – Cztery fazy rozwoju pisma. Rad r. XXVI nr 1 s. 28–29. • 1975b^p – Ewolucja pisma. P r. XXXI nr 4 s. 21–26. • 1975c^p – Izografia odręczna. Rad r. XXVI nr 4 s. 28–29. • 1975d^p – Muzilo czy muzografia? Rad r. XXVI nr 5 s. 28–29. • 1975e^p – Ortofonia – zasady poprawnej wymowy. Rad r. XXVI nr 2 s. 28–29. • 1975f^p – Pisownia izograficzna – drukowana. Rad r. XXVI nr 3 s. 28–29.

3. Teksty literackie:

Bd.

4. Przekłady:

Bd.

C. Bibliografia przedmiotowa:

■ Pelc, Jerzy: • 1971 – Praksosemiotyka Tadeusza Wójcika. SF r. XV nr 1 s. 169–176. • 1977 – Wspomnienie pozgonne o Mieczysławie Wallisie i Tadeuszu Wójciku. SS t. VII s. 5–12. ■ Stonert, Henryk: • 1976 – Wspomnienie o Tadeuszu Wójciku. Pr nr 58 s. 7–17.