Miejsce w SLW: uczeń Tadeusza Kotarbińskiego i Stefana Baleya.

Obszary badań: kryminalistyka, prawo, filozofia, psychologia.

BIOGRAFIA

Data i miejsce urodzenia: 26.10.1908. Kammerhof (Austria).

Data i miejsce śmierci: 14.09.1986. Saint Petersburg (USA).

Rodzice: Maksymilian (vel Maks) i Gizela z d. Barchasz (vel Barchasch).

Matura: Gimnazjum Państwowe im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu (1919–1928).

Studia: Wydział Prawa i Administracji UJ (1928–1930), Wydział Prawa (1930–1932) i Wydział Humanistyczny (1934–1937) UW.

Magisterium I (z prawa): 5.10.1932. UW.

Magisterium II (z filozofii): Motyw postanowienia. Krytyka i analiza. 30.06.1937. UW. Tadeusz Kotarbiński.

Doktorat I (z prawa): Zabójstwo z afektu. 1945. UW. Stanisław Śliwiński.

Doktorat II (z filozofii): Problematyka psychologiczna zeznań świadków. 10.12.1951. UW. Stefan Baley.

Profesura: 30.06.1954/10.01.1964.

Dydaktyka: UW (1932–1934), UL (1939–1941), UŁ (1946–965), UW (1955–1969), Northern Illinois University w De Kalb (1969–1973(1975?)).

Varia: Używał pseud.: Piotr Gałązka (?). Po II Wojnie Światowej był funkcjonariuszem aparatu bezpieczeństwa. Wyemigrował do USA (1969).

IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

Horoszowski zajmował się przede wszystkim kryminalistyką, w której wykorzystywał narzędzia logiczne oraz psychologię i teorię prawa. Dokonał analizy wielu ważnych pojęć stosowanych w regulacjach prawnych – np. pojęć czci i szacunku.

Wybrane kwestie szczegółowe

• Cześć i szacunek. „W zasadzie nic nie stoi na przeszkodzie istnieniu wieloznacznych terminów, jeśli każde z tych pojęć, które dany termin oznacza, jest ściśle określone i gdy nie ma innego odpowiedniego terminu na określenie poszczególnych pojęć, oznaczanych przez dany termin.”

Oto odpowiednie uściślenie dla terminów „cześć” i „szacunek”, występujących w języku prawniczym.

W sensie prawniczym cześć to tyle, co szacunek – inaczej: poszanowanie, respekt, poważanie. Sens prawny „czci” należy odróżnić od sensu psychologicznego, kiedy słowo „cześć” jest pochodne od słowa „czcić”; podobnie sens prawny „szacunku” należy odróżnić od sensu ekonomicznego, kiedy mówi się o szacowaniu wartości.

„Szacunek” w sensie psychologicznym to „dodatnie uczucie, jakie żywimy dla ludzi, którzy wykazują pewne cechy psychiczne lub cielesne oceniane przez nas dodatnio”. Są trzy rodzaje szacunku: ogólnoludzki (w stosunku do każdego człowieka, jego godności – wtedy ten odnosi się z szacunkiem do danej osoby, gdy unika obrażania go i afrontów wobec niego, gwałtu fizycznego itp.); obywatelski (ze względu na wykonywany zawód); społeczny (ze względu na wysokie stanowisko społeczne) i osobisty (komuś się wtedy należy szacunek ze względu na jego zalety osobiste).

Należy odróżniać uczucie szacunku od objawów tego uczucia (czasem objawów nieszczerych). Prawo interesuje się objawami nie szacunku, lecz braku szacunku – w zasadzie ogólnoludzkiego („czci osobistej”, „dobrego imienia”) lub obywatelskiego (uczciwości). Uczucie i objawy szacunku należy ponadto odróżnić od dobrej opinii (która jest zespołem sądów).

BIBLIOGRAFIA

A. Wykazy prac: 

Bp.

B. Bibliografia podmiotowa:

1. Teksty naukowe:

1.1. Książki własne:

• 1938^k – Nierząd. Bdg., IWBP, ss. 32. • 1947a^k – Daktyloskopia. Kurs praktyczny. W., WKGMO, ss. 80. • 1947b^k – Fotografia w służbie śledczej. W., WKGMO, ss. 420. • 1947c^k – Zabójstwo z afektu. W., TEM, ss. 156. • 1948^k – Kryminalistyka. Ł., KPESUŁ, ss. 108. 1948². W., WMS, ss. 120. 1955³. W., PWN, ss. 684. W., PWN, ss. 660. • 1949a^k  – Chaotyczny intuicjonizm czy wiedza? Przyczynek do zagadnienia badań porównawczych pisma. W., WMS, ss. 30. • 1949b^k – Fotografia w służbie śledczej. W., KGMO, ss. 420. • 1952a^k – Materiały statystyczno-kryminalne i ich analiza. Ł., PWN, ss. 278+IV. • 1952b^k – Zarys ogólny kryminalistyki. W., PWN, ss. 452. • 1957^k – Graficzne i plastyczne metody przedstawienia miejsca oględzin. W., WKGMO, ss. 144. • 1958^k – Kryminologia. Wybrane zagadnienia. W., CZWMS, ss. 432. • 1959a^k – Mała encyklopedia praktyki śledczej. Cz. 1. W., GeP, ss. 32. 1965. W., PWN, ss. 430. • 1959b^k – Oględziny śledcze miejsca. W., WPr, ss. 748. • 1960^k – Psychologia sądowa. Cz. I. Zagadnienia wstępne. W., WKGMO, ss. 160. • 1963^k – Od zbrodni do kary. W., PWN, ss. 472. 1966². W., PWN, ss. 474. • 1964^k – Kryminalistyka. Podręcznik dla milicjantów. W., KGMO, ss. 218. • 1980^k – Economic Special-Opportunity Conduct and Crime. Lex., LB, ss. 208.

1.2. Książki (współ)redagowane:

• 1938^r – Nowe ubezpieczenie emerytalne robotnicze. L., n.a., ss. 56. • 1947^r – Daktyloskopia. Kurs praktyczny. W., WKGMO, ss. 78.

1.3. Zbiory tekstów własnych: 

Bp.

1.4. Artykuły:

• 1933–1934 – Sutenerstwo na terenie Warszawy. AK t. I nr 3–4 s. 504–510. • 1934–1936 – Kazirodztwo. W: [Makowski (red.) 1934–1936]. T. II, s. 708–713. • 1936 – Kilka uwag semantycznych i psychologicznych w związku z artykułami k.k. o zniewadze. WMP r. II nr 12 s. 12–16. • 1949 – Chaotyczny intuicjonizm czy wiedza? Przyczynek do zagadnienia badań porównawczych pism. DPP r. V nr 1 s. 19–27. • 1962 – O „poszlakach” w „dowodzie” i o „dowodzie” z „poszlak”. PiP r. XVII nr 1 s. 21–34. • 1965 – Collaboration of Criminalists and Specialists in Forensic Medicine. AMLS v. XIX nr 1 s. 39–46. • 1971a – O niektórych problemach ekspertyzy w świetle praktyki sądowej. NPraw r. XXVII nr 2 s. 168–183. • 1971b – Woman’s Status in Socialistic and Capitalistic Countries. IJSF v. I nr 1 s. 35–52, nr 2 s. 160–180.

2. Publicystyka: 

Bp.

3. Teksty literackie: 

Bp.

4. Przekłady: 

Bp.

C. Bibliografia przedmiotowa: 

Bp.