Miejsce w SLW: uczeń Kazimierza Ajdukiewicza.
Obszary badań: metafizyka, semiotyka.
BIOGRAFIA
Data i miejsce urodzenia: 4.08.1905. Lwów (obecnie Ukraina).
Data i miejsce śmierci: lipiec 1942. Lwów (obecnie Ukraina); według innych źródeł: Warszawa (getto).
Rodzice: Emanuel i Sali z d. Wixel.
Matura: Gimnazjum Klasyczne Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej we Lwowie (1923).
Studia: UL (1923–1927).
Magisterium: Na podstawie rozprawy doktorskiej. 26.06.1929. UL. Kazimierz Ajdukiewicz.
Doktorat: Meinongowska teoria obiektywu. 14.01.1928. UL. Kazimierz Ajdukiewicz.
Dydaktyka: UL (1934–1935).
Varia: Zakończenie pracy w UL nastąpiło z powodu „położenia finansowego rodziny”.
IDEE, PROBLEMY, REZULTATY
Ogólna charakterystyka dorobku naukowego
Auerbach wykazał, że jeśli się przyjmie, że zdania odnoszą się do faktów – a nie do ich zachodzenia, to można wyeliminować z teorii sądów kategorię obiektywów (rozumianych jako zachodzenie pewnych faktów). Skorygował również pogląd o dychotomicznym podziale sądów na twierdzące i przeczące jako niezgodny z danymi introspekcji. Poddał wreszcie analizie problem źródeł wiedzy o przeszłości.
Wybrane kwestie szczegółowe
- Funkcje semantyczne zdań. Za przedmioty myśli – w szczególności sądów i supozycji – uważa się niekiedy tzw. obiektywy, które można utożsamić z zachodzeniem pewnych faktów (tj. stosunków lub zdarzeń). Jest to pogląd niesłuszny, gdyż funkcje semantyczne sądów (resp. supozycji) dadzą się poprawnie opisać bez odwoływania się do pojęcia zachodzenia faktów; wystarczy do takiego opisu pojęcie samych faktów – gdyż funkcje semantyczne zdań polegają właśnie na odnoszeniu się do owych faktów, nie zaś do ich zachodzenia.
- Stopnie pewności przekonań. Tradycyjna klasyfikacja zjawisk psychicznych wyodrębnia w ich zbiorze: przedstawienia, sądy, uczucia i postanowienia – przy czym sądy dzieli się (m.in.) na twierdzące i przeczące. Introspekcja przemawia jednak za tym, że sądom można przyznawać różny stopień pewności (wiary); ze względu na ten stopień dadzą się one ułożyć w ciąg: od przekonań o całkowitej pewności, że jest tak-a-tak, poprzez przekonania o częściowej pewności, że jest tak-a-tak, a więc przypuszczeń, do przekonań o całkowitej pewności, że nie jest tak-a-tak, a więc najsilniejszych wątpień (scil. niewierze, że jest tak-a-tak). Przy takim ujęciu sądy – odpowiednio twierdzące i przeczące – wolno uznać za granice tego ciągu.
- Wiedza o przeszłości. Są trzy główne stanowiska w sprawie poznania przeszłości: prezentyzm, konwencjonalizm i krytycyzm. Zgodnie z pierwszym stanowiskiem – przeszłość nie jest w ogóle poznawalna (empirycznie); przedmiotem poznania jest tylko teraźniejszość. Zgodnie z drugim stanowiskiem – tzw. poznanie przeszłości jest tylko konstrukcją pojęciową aspirującą do niesprzeczności. Zgodnie z trzecim stanowiskiem – najbardziej intuicyjnym – są dwa źródła poznania przeszłości: bezpośrednie, odwołujące się do przypomnień, oraz pośrednie, będące wnioskami z tych pierwszych.
BIBLIOGRAFIA
A. Wykazy prac:
Bp.
B. Bibliografia podmiotowa:
1. Teksty naukowe:
1.1. Książki własne:
Bp.
1.2. Książki (współ)redagowane:
Bp.
1.3. Zbiory tekstów własnych:
Bp.
1.4. Artykuły:
• 1929 – De principio Heracliteo [Eracliteo]. Eo t. XXXII s. 301–314. • 1930a – Kazimierz Twardowski. Rozprawy i artykuły filozoficzne (rec.). PH (L.) r. V z. 2 s. 205–206. • 1930b – Leopold Blaustein. Husserlowska nauka o akcie, treści i przedmiocie przedstawienia (rec.). PH (L.) r. V z. 2 s. 210–211. • 1930–1931 – Ernst Mally, Grundgesetze des Sollens. Elemente der Logik des Willens (rec.). RF t. XXII nr 1–10 s. 38b–41a. • 1931 – O wątpieniu. W: [Księga PTF 1931], s. 78–97. Toż w: [Jadacki i Markiewicz (red.) 1993], s. 31–43. • 1933 – O przypomnieniach. PF t. XXXVI z. 1–2 s. 107–147. • 1935a – Charlotta Bühler. Bieg życia jako zagadnienie psychologiczne (rec.). Ps r. IX z. 1 s. 49–52. • 1935b – Zagadnienie wartości poznawczej sądów przypomnieniowych. KP t. VII s. 25–60. Przekł. franc.: Le problème concernant la valeur cognitive des jugements-réminiscences. SP v. II (1937) s. 442–443. • 1936 – Zagadnienie poznania przeszłości. PF r. XXXIX z. 4 s. 412–413. • 1938–1939 – O kontakcie psychicznym i jego roli w nauczaniu. PW t. XI nr 1 s. 1–18. • 2018 – Supozycje a przedstawienia (fr.). W: [Ivanyk (red.) 2018], s. 85–90.
2. Publicystyka:
Bp.
3. Teksty literackie:
Bp.
4. Przekłady:
■ Manheim, Karl: • 1937 (z: Gustaw Ichheiser) – Socjologia wiedzy. PSoc t. V nr 1–2 s. 62–102.
C. Bibliografia przedmiotowa:
■ Ivanyk, Stepan: • 2016 – Waltera Auerbacha krytyczna analiza pojęcia obiektywu. W: [Brożek, Chybińska, Grygianiec i Tkaczyk (red.) 2016], s. 176–184.
