Miejsce w SLW: uczeń Eugeniusza Geblewicza i Mieczysława Kreutza.
Obszary badań: psychologia eksperymentalna.
BIOGRAFIA
Data i miejsce urodzenia: 21.02.1926. Łódź.
Data i miejsce śmierci: po 1981.
Rodzice: Antoni i Marianna z d. Kołodziejska.
Matura: Liceum matematyczno-przyrodnicze (1948).
Studia: UŁ – psychologia (1949–1952).
Magisterium: Badanie nad rozpoznaniem wyrazów mimicznych uczuć. 13.06.1952. UŁ. Eugeniusz Geblewicz.
Doktorat: Zależność rozpoznawania wyrazów mimicznych uczuć od osobowości rozpoznającej jednostki. 18.02.1964. UW (Wydział Pedagogiczny). Mieczysław Kreutz.
Habilitacja: Mimo starań – nie uzyskał.
Dydaktyka: Szkoła Specjalna dla Dzieci Moralnie Zagrożonych (1952–1953), LP, Liceum Graf.-Film., AWF w Warszawie (1957–1973), IKN (1973–?).
Varia: W latach 1981–2018 przebywał w USA.
IDEE, PROBLEMY, REZULTATY
Ogólna charakterystyka dorobku naukowego
Kalina zajmował się psychologią eksperymentalną, badając m.in. mimiczne wyrazy uczuć. Zajmował się też metodologią psychologii (w tym wiarygodnością testów) i społecznym znaczeniem psychologii.
Wybrane kwestie szczegółowe
- Rozpoznawanie cudzych uczuć na podstawie mimiki. Są dwa rodzaje mimicznych wyrazów uczuć: wyrazy spontaniczne i wyrazy konwencjonalne. Pierwsze są nieumyślne i występują najczęściej w sytuacjach silnych reakcji emocjonalnych na nagłe bodźce. Drugie są umyślne, wyuczone, mniej intensywne.
Jeśli osoba A nietrafnie rozpoznaje mimikę konwencjonalną osoby B, to może to być skutkiem bądź tego, że osoba B nie „dobrała” do wyrażenia swoich uczuć właściwej mimiki, bądź tego, że osoba A nie umie dobrze rozpoznać skądinąd właściwej mimiki osoby B.
Przeprowadzone zostały eksperymenty w rozpoznawaniu konwencjonalnej mimiki mającej wyrażać uczucia radości, smutku, strachu, gniewu, pogardy, ironii, bólu psychicznego, wstrętu i zdziwienia. Okazało się m.in., że w badanej populacji trafne były odpowiedzi w niespełna 1/3 wypadków oraz że najlepiej rozpoznawano mimiczny wyraz radości (w ok. 2/3 wypadków), a najgorzej – wyraz pogardy (zaledwie w ok. 1/10 wypadków). Innym rezultatem było ustalenie, że „przy rozpoznawaniu wyrazu mimicznego decydujące znaczenie mają prawdopodobnie usta” oraz że niektóre osoby nie umieją różnicować wyrazów mimicznych odmiennych uczuć.
BIBLIOGRAFIA
A. Wykazy prac:
Bp.
B. Bibliografia podmiotowa:
1. Teksty naukowe:
1.1. Książki własne:
• 1960ak – Test rozumienia wyrazów twarzy. W., PPPAN, ss. 26. • 1960bk (z: Eugeniusz Geblewicz i Mieczysław Choynowski) – Test wiadomości z psychologii dla studentów Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. W., AWF. • 1969k – Wstępne wyniki analiz niektórych skal wskaźników psychologicznych. Z. I. W., AWF, ss. 110. • 1970k – Przewidywanie zachowania się studentów w określonych sytuacjach. Wyniki badań kwestionariuszem osobowościowym. W., AWF, ss. 172. • 1977k – Analiza osobowości. Ośmioczynnikowy kwestionariusz osobowościowy. W., WSP, ss. 138.
1.2. Książki (współ)redagowane:
Bp.
1.3. Zbiory tekstów własnych:
Bp.
1.4. Artykuły:
• 1960a – Badania nad rozpoznawaniem wyrazów mimicznych uczuć u ludzi. PP nr 4 s. 177– 185. • 1960b – Nowoczesne egzaminowanie. GN r. XLIV nr 3 s. 3. • 1962 – Wyniki badań testem Progressive Matrices J.C. Ravena. KFiz r. XVI nr 3 s. 213–216. • 1966 – Obiektywne metody doboru kandydatów na studia w AWF. KFiz r. XIX nr 2 s. 67–69. • 1967a – Analyse d’items du test D 48. RPA v. XVII nr 2 s. 85–89. • 1967b – Teoretyzm i empiryzm, czyli o społecznej użyteczności psychologii. PP nr 13 s. 143–151. • 1967c – Wpływ wewnętrznej trafności testu na jego trafność zewnętrzną. PP nr 14 s. 68–76. • 1968 – Dobór do zawodu wychowawcy fizycznego. KFiz r. XXI nr 4 s. 156–158. • 1970 – Skala do mierzenia poziomu indukcyjnego rozumowania. Test Szeregi Kwadratów. WFS nr 4 s. 105–109.
2. Publicystyka:
Bp.
3. Teksty literackie:
Bp.
4. Przekłady:
Bp.
C. Bibliografia przedmiotowa:
Bp.
