Miejsce w SLW: uczeń Tadeusza Kotarbińskiego.
Obszary badań: historia logiki, logika pragmatyczna, psychologia.
BIOGRAFIA
Data i miejsce urodzenia: 9.12.1926. Lwów.
Data i miejsce śmierci: 22.12.2023. Montreal (Kanada).
Rodzice: Stanisław i Janina z d. Krukierek.
Matura: LO w Krośnie (1944).
Studia: UJ – prawo i filozofia (1945–1948).
Magisterium I (z prawa): Na podstawie egzaminów. 18.10.1948. UJ.
Magisterium II (z filozofii): Logiczne koncepcje Kanta a współczesny idealizm. 30.04.1954. UJ. Tadeusz Kotarbiński.
Doktorat: Pojęcie błędu logicznego i podział błędów logicznych. 1.03.1960. UW. Tadeusz Kotarbiński.
Staż: Columbia University (NY) (1960–1961).
Dydaktyka: WSP w Katowicach (1951–1956), UW (1957–1960), Concordia University w Montrealu (1961–1968, 1969–1992), University of Alberta (1968–1969).
Varia: Wyemigrował do Kanady (1961). W Kanadzie używał także imienia: Andrew. Współpracował naukowo z Kazimierzem Dąbrowskim. Był wiceprezesem Kongresu Polonii Kanadyjskiej (1976–1984, 1986–1992). W 2009 przeniósł się do Chester (Wielka Brytania).
IDEE, PROBLEMY, REZULTATY
Ogólna charakterystyka dorobku naukowego
Kawczak podejmował przede wszystkim zagadnienia z zakresu logiki praktycznej i metodologii (błędy logiczne, błędy w myśleniu). Zajmował się też historią logiki. Współpracował przy rozwijaniu niektórych aspektów koncepcji dezintegracji pozytywnej. Poddawał analizie szczegółowe zagadnienia teoretyczne i praktyczne, takie jak pojęcie polskiego humanizmu czy rola konsultacji w życiu akademickim.
Wybrane kwestie szczegółowe
- Humanizm. Podstawy humanizmu tkwią „w tradycyjnym nauczaniu o człowieku, jako o istocie obdarzonej wolną wolą, być może skłonnej raczej do złego, niż do dobrego – ale dzięki wolnej woli, zdolnej do tego, czy być wyznacznikiem i współtwórcą świata, a nie tylko zespołem zdeterminowanych odruchów warunkowych, wyznaczonych przez czynniki genetyczne i środowisko naturalne i społeczne.”
W polskiej tradycji „humanizm wiąże się z charakterystycznym polskim indywidualizmem, z poszanowaniem jednostki i umiłowaniem wolności, zarówno w skali indywidualnej, jak i ogólnonarodowej” – z „troską o człowieka, o zabezpieczenie jego praw, o ochronę jego wolności, jego samostanowienie we wszystkich aspektach życia”.
- Konsultacje w szkole wyższej. Główne zadania konsultacji w szkole wyższej polegają na dostarczeniu: (a) dodatkowych informacji studentom ponadprzeciętnym; (b) pomocy w organizowaniu samodzielnej pracy studentów; (c) pomocy w usuwaniu trudności i braków u studentów słabszych.
Najefektywniejsze konsultacje w wypadku (b) i (c) są wtedy, gdy: korzystanie z nich jest dobrowolne, a w pewnych przynajmniej wypadkach indywidualne, konsultacje są udzielane przez asystentów (a nie profesorów) w zakresie przedmiotów kierunkowych przez cały rok akademicki i to stosunkowo często – oraz w atmosferze „szczerości, życzliwości i zaufania”. Lepsze efekty dają konsultacje prowadzone metodą nie korepetytorską, lecz heurystyczną.
BIBLIOGRAFIA
A. Wykazy prac:
Bp.
B. Bibliografia podmiotowa:
1. Teksty naukowe:
1.1. Książki własne:
• 1970k (z: Kazimierz Dąbrowski i Michael Marian Piechowski) – Mental Growth: Through Positive Disintegration. Lon, GP, ss. 184. Przekł. franc.: La croissance mentale par la désintégration positive. SF 1972, ÉSY, ss. 174. • 1971k (z: Kazimierz Dąbrowski i Janina Sochańska) – Pojęcia żyją i rozwijają się. Ze studiów nad dynamiką pojęć. Lon., GP, ss. 180. Przekł. ang.: The Dynamics of Concepts. Lon. 1972, GP. ss. 194. Przekł. franc.: Le dynamisme des concepts: phénomènes positifs dans la désintégration. Ott. 1972, ÉSY, ss. XVI+174.
1.2. Książki (współ)redagowane:
Bp.
1.3. Zbiory tekstów własnych:
Bp.
1.4. Artykuły:
• 1954 – O zasadach prowadzenia konsultacji ze studentami. ŻSW r. IX nr 10 s. 66–70. • 1961 – Działalność Narodowego Ośrodka Badań Logicznych w Belgii. RF t. XX nr 4 s. 259–263. • 1964 – The Philosophical Significance of Modern Formal Logic and Its Relation to Aristotelian Logic. PACPA v. XXXVIII, s. 95–102. • 1983 (z: Joanna Górnicka) – La philosophie polonaise au XXe siècle. PRP v. IV nr 2 s. 85–107. • 1987 – Rzecz o windykacji humanizmu w polskiej filozofii okresu Solidarności. W: [Strzałkowski 1987r], s. 24–39.
2. Publicystyka:
• 1958ap – Czy umiesz myśleć. Cz. I. Rad r. XII nr 1 s. 26–27. • 1958bp – Czy umiesz myśleć. O bezdrożach i ignorancji. Rad r. XII nr 5 s. 9–11. • 1958cp – Czy umiesz myśleć. Na manowcach myśli. Rad r. XII nr 8 s. 11. • 1958dp – Czy umiesz myśleć. Na tropach fałszu. Rad r. XII nr 6 s. 9–10. • 1958ep – Czy umiesz myśleć poprawnie. Cz. II. Rad r. XII nr 2 s. 11–12. • 1958fp – [Czy umiesz myśleć.] Sofistyka i paralogistyka. Rad r. XII nr 4 s. 9–10. • 1958gp – Czy umiesz myśleć. Uwaga na przesłanki. Rad r. XII nr 7 s. 18–19. • 1959p – Jak myśleć skutecznie. WŻ r. XXVI nr 11 s. 656–659.
3. Teksty literackie:
Bp.
4. Przekłady:
■ Schlick, Moritz: • 1960 (z: Maria Kawczak) – Zagadnienia etyki. W., PWN, ss. 248.
C. Bibliografia przedmiotowa:
Bp.
