KOŁODZIEJ, Emil Bartłomiej

  • Version 1.0
  • Published Thursday, October 2, 2025

Table of Contents

    Miejsce w SLW: uczeń Władysława Tatarkiewicza.

    Obszary badań: historia filozofii, etyka.

    BIOGRAFIA

    Data i miejsce urodzenia: 21.05.1919. Zabierzów k. Bochni.

    Data i miejsce śmierci: 31.01.1995. Kraków.

    Rodzice: Adam i Karolina z d. Frąś.

    Matura: Gimnazjum OO. Franciszkanów we Lwowie (1939).

    Studia: Studium Filozoficzno-Teologiczne OO. Franciszkanów we Lwowie (1939–1944), Wydział Teologiczny UJ (1948–1949).

    Magisterium I (z teologii): Religia statyczna i dynamiczna u Bergsona. 18.06.1949. UJ. Aleksander Usowicz.

    Magisterium II (z filozofii): Pamięć u Bergsona. Studium filozoficzne. 27.06.1952. KUL. Józef Pastuszka.

    Doktorat: Willam Hamilton i John Stuart Mill na tle sporu filozofii szkockiej z empiryzmem angielskim. 17.02.1959. KUL. Władysław Tatarkiewicz

    Dydaktyka: SD OO. Franciszkanów w Krakowie (1969–1992).

    Varia: Był franciszkaninem (OFMConv). Imię zakonne: Bartłomiej. Używał też imion: Bartłomiej Emil.

    IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

    Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

    Kołodziej zajmował się historią filozofii i etyką.

    Wybrane kwestie szczegółowe

    • Sens zdań etycznych. Zdania etyczne spełniają różne funkcje i właśnie ze względu na te funkcje wolno mówić o różnych sensach tych zdań. Najważniejsze z tych sensów (funkcji) są następujące: (a) sens deskryptywny, (b) sens emotywny, (c) sens aksjologiczny (wartościujący), (d) sens deontologiczny (a w szczególności imperatywny, preskryptywny lub normatywny), wreszcie (e) sens krytyczny (tj. sygnalizujący gotowość użytkownika do obrony wyrażanego przez dane zdanie przekonania).

    Absolutyzacja poszczególnych sensów prowadziła często do powstania różnych kierunków (meta)etycznych.

    „Różne sposoby interpretowania wyrażeń etycznych prowadzą do wniosku, że język etyki jest wieloznaczny.” W tej sytuacji wysuwany jest postulat precyzacji tego języka.

    Jednakże „niedokładność zdań etycznych wywodzi się nie tyle z wad języka, ile z faktycznej niemożności precyzyjnego mierzenia, porównywania i rozróżniania stopni wartości lub obowiązków. Precyzja języka może być nieraz bezużyteczna, jeśli nie można dokonać odpowiednich pomiarów”.

    BIBLIOGRAFIA

    A. Wykazy prac: 

    Bp.

    B. Bibliografia podmiotowa:

    1. Teksty naukowe:

    1.1. Książki własne: 

    Bp.

    1.2. Książki (współ)redagowane: 

    Bp.

    1.3. Zbiory tekstów własnych: 

    Bp.

    1.4. Artykuły:

    • 1958 – Sir William Hamilton. SF r. II nr 2 s. 153–171. • 1975 – Formy konstytutywne w Bonawenturiańskiej teorii bytuSPC r. XI nr 1 s. 27–73. • 1976 – Uczelnia nad Garonną. TP r. XXX nr 4 s. 7. • 1987 – Spory o sensowność języka etyki w XX wiekuWNF nr 1 s. 331–352. • 1990 – Synejdezjologia C.D. BroadaWNF nr 2 s. 61–80. • 1995a – Instytut Katolicki w Tuluzie i jego formy kształceniaWNF nr 4 s. 215–217. • 1995b – Studium franciszkańskie we Lwowie. 1938–1944WNF nr 4 s. 155–172. • 1996 – Aspiracje i klęski rozumuWNF nr 5 s. 39–50.

    2. Publicystyka: 

    Bp.

    3. Teksty literackie: 

    Bp.

    4. Przekłady: 

    Bp.

    C. Bibliografia przedmiotowa:

    ■ Kijas, Zdzisław: • 1995 – O. dr Emil Kołodziej OFMConvWNF nr 4 s. 19–22. ■ Maciejewski, Edward Eugeniusz: • 1997 – Emil Bartłomiej Kołodziej OFMConv (1919–1995)WNF nr 6 s. 187–194.

    Citation

    Anna Brożek, Jacek Jadacki, Aleksandra Gomułczak, KOŁODZIEJ, Emil Bartłomiej. Version 1.0. In: The Lviv-Warsaw School Encyclopedia. Academicon Press, Warszawa–Lublin, Thursday, October 2, 2025.

    Concepts – theories – disiplines

    Print