Miejsce w SLW: uczennica Stefana Baleya.
Obszary badań: psychologia muzyki.
BIOGRAFIA
Data i miejsce urodzenia: 12.11.1930. Warszawa.
Data i miejsce śmierci: 21.07.2022. Warszawa.
Rodzice: Władysław i Jadwiga z d. Kochanowska.
Matura: VII LO im. Juliusza Słowackiego w Warszawie i PŚSM nr 2 im. F. Chopina w Warszawie (1953).
Studia: UW (1948–1952).
Magisterium: Rozwój słuchu muzycznego u dzieci w wieku przedszkolnym. 27.10.1952. UW. Stefan Baley.
Dydaktyka: Społeczne Ognisko Muzyczne przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym w Warszawie (1952–1968), PWSM w Warszawie (1966–1992).
Varia: Była zatrudniona w COPSA (?–1972).
IDEE, PROBLEMY, REZULTATY
Ogólna charakterystyka dorobku naukowego
Kotarska zajmowała się psychologią i dydaktyką muzyki – m.in. kwestią uzdolnień muzycznych, badaniem słuchu muzycznego, zagadnieniem usprawnienia notacji muzycznej i kształceniem muzycznym w Polsce.
Wybrane kwestie szczegółowe
- Izomorficzna notacja muzyczna. Analiza tradycyjnej notacji muzycznej i notacji izomorficznej „wykazuje ogromną wyższość notacji izomorficznej, teoretycznie poprawnej i praktycznie bardzo dogodnej, nad notacją tradycyjną, teoretycznie błędną a praktycznie nader uciążliwą”. Świadczą o tym także „badania eksperymentalne nad wpływem zastosowania notacji izomorficznej na proces nauczania muzyki”, mające jednak na razie charakter „rozszerzonego sondażu”.
W notacji izomorficznej nie ma znaków chromatycznych, kluczy i linii dodanych. „Dzięki podobieństwu oktawowemu znaków odpowiadających dźwiękom odległym o oktawę, liczba nut, których położenie na liniaturze musi uczeń zapamiętać, wynosi jedynie dwanaście.”
Co do zapisu rytmu – „w notacji izomorficznej uczeń nie musi zapamiętać wyglądu każdej z wartości rytmicznych i odpowiadającej im pauzy, gdyż o wartości rytmicznej nuty decyduje nie wygląd znaku graficznego, a długość odcinka między sąsiadującym nutami”.
„Zastosowanie notacji izomorficznej w porównaniu z notacją tradycyjną:
(a) wielokrotnie zmniejsza ilość materiału znakowego, którą uczeń musi sobie przyswoić, tak że opanowanie notacji izomorficznej nie trwa dłużej niż dwa miesiące;
(b) zmienia jakościowo problemy i trudności, przed jakimi staje uczeń uczący się czytania zapisu nutowego;
(c) znacznie ułatwia proces gry z nut i tym samym skraca czas potrzebny na opanowanie utworu do poziomu bezbłędnego odegrania z nut.
Dzięki wyeliminowaniu z nauki notacji szeregu pojęć abstrakcyjnych, jak ujmowanie stosunków między nutami, pojęcia arytmetyczne itp., nauka gry w notacji izomorficznej nie stanowi trudności dla dzieci sześcioletnich, a z dużym prawdopodobieństwem można przypuszczać, że i pięcioletnich, po wyjaśnieniu jedynie pojęć pod-poniżej i nad-wyżej.”
„Ułatwienia notacyjne umożliwiają opracowanie w danym okresie czasu większej ilości utworów niż jest to możliwe przy zastosowaniu notacji tradycyjnej.” W ten sposób „po okresie około dwóch miesięcy od rozpoczęcia nauki trudności notacyjne zostają prawie wyeliminowane”, a „uczeń i pedagog mogą całą uwagę i wysiłek skoncentrować na muzycznej i technicznej stronie utworów muzycznych.
Zastosowanie notacji izomorficznej pozwala od samego początku nauki na wprowadzenie do programu nauczania utworów we wszystkich tonacjach.”
BIBLIOGRAFIA
A. Wykazy prac:
Bp.
B. Bibliografia podmiotowa:
1. Teksty naukowe:
1.1. Książki własne:
• 1983k – Testy wykształcenia ogólnomuzycznego. Poziom III. Podręcznik tymczasowy. W., AMFC, ss. 50. • 1984k (z: Barbara Kamińska) – Testy osiągnięć muzycznych dla młodzieży szkolnej. Przewodnik dla nauczyciela. W., WSP, ss. 184. • 2000k (z: Barbara Kamińska) – Średnia miara słuchu muzycznego. Podręcznik do testu IMMA Edwina E. Gordona. Standaryzacja polska. W., AMFC, ss. 88. 20082. W., UMFC.
1.2. Książki (współ)redagowane:
• 1968r (z: Frederick G. Kuder) – Kwestionariusz zainteresowań. Podręcznik tymczasowy. W., COPSA, ss. 36. • 1969r (z: Halina Manturzewska) – Struktura, czynniki rozwoju i metody pomiaru zdolności muzycznych. W., COPSA, ss. 74. • 1972r (z: Zofia Kielanowska i Izabela Pacewicz) – Aliferis, James A., Test osiągnięć muzycznych. Załącznik nr 1. Wyniki badań uczniów warszawskich szkół muzycznych. W., COPSA, ss. 34. • 1990r (red. z: Maria Manturzewska) – Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki. W., WSP, ss. 392. • 1999r (z: Edwin E. Gordon) – Podstawowa miara słuchu muzycznego i średnia miara słuchu muzycznego. Testy uzdolnień muzycznych dla dzieci w wieku 5–10 lat. Podręcznik. W., AMFC, ss. 148.
1.3. Zbiory tekstów własnych:
Bp.
1.4. Artykuły:
• 1964–1965 – Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki. ŚS r. VIII nr 2 s. 50–53, nr 3 s. 90–93; r. IX nr 5 s. 162–165. • 1966a – Test zdolności muzycznych Kwalwassera i Dykemy – analiza i krytyka. ZNPWSMW nr 1 s. 113–115. • 1966b – Z badań nad zastosowaniem izomorficznej notacji muzycznej w nauczaniu muzyki. ZNPWSMW nr 1 s. 35–72. • 1967 – Kurs stosowania testu Drake’a w Warszawie. MPNSOA z. 102 (Materiały Informacyjno-Dyskusyjne XVII) s. 91–96. • 1968a (z: Wojciech Jankowski) – Badania nad czynnikami powodzenia w studiach muzycznych. PW t. XI nr 5 s. 625–630. • 1968b (z: Wojciech Jankowski) – Recherches sur les facteurs de succès dans les études musicales. MusP t. III nr 4 s. 18–32. • 1968c (z: Wojciech Jankowski) – System rekrutacji a zadania szkół muzycznych I stopnia i podstawowych szkół muzycznych. MPNSOA z. 113 (Materiały Informacyjno-Dyskusyjne XXIII) s. 8–18. • 1970 – Problemy struktury ustrojowo-programowej i doskonalenie kadr nauczycielskich w szkolnictwie muzycznym NRD. MPNSOA z. 128 (Materiały Informacyjno-Dyskusyjne XXIX) s. 167–174. • 1972a (z: Krzysztof Polakowski) – Komunikat Sekcji Psychologiczno-Badawczej. MPNSOA z. 139 (Materiały Informacyjno-Dyskusyjne XXXV) s. 47–53. • 1972b – On Research-Methodical Work in Polish Artistic Educational System. W: [Music Education… 1972], s. 23–25. • 1975 – Testy osiągnięć szkolnych w wychowaniu muzycznym. WMS r. XIX nr 1 s. 13–21. • 1976a – Konstrukcja i standaryzacja testu z zasad muzyki. MPNSOA z. 165 s. 30–76. • 1976b – Prace Centralnego Ośrodka Pedagogicznego Szkolnictwa Artystycznego nad konstrukcją testów osiągnięć z przedmiotów ogólnomuzycznych. MPNSOA z. 165 s. 17–29. • 1976c – Standaryzowane testy osiągnięć jako narzędzie oceny osiągnięć i postępów szkolnych. MPNSOA z. 165 s. 1–17. • 1977a – Predykatory powodzenia w nauce solfeżu. ZNPWSMW nr 5 s. 116–125. • 1977b – Problemy oceny wyników nauczania muzyki i konstrukcji testów osiągnięć muzycznych. ZNPWSMW nr 5 s. 162–171. • 1981 – Kierunki rozwoju psychodiagnostyki muzycznej w Polsce. ZWZP r. XVII nr 3–6 s. 33–40. Przekł. ang.: Development Trends and Achievements of Music Psychological Diagnosis in Poland. MDMP B. XIV (1986) s. 96–98. Przekł. niem.: Entwicklungtendenzen und Leistungen der musikpsychologischen Diagnose in Polen. MDMP B. XIV (1986) s. 93–95. • 1985 – Rola testów muzycznych w badaniach nad rozwojem muzycznym człowieka. ZNAMFC nr 11 s. 118–128. • 1986 (z: Maria Manturzewska) – Musical Abilities in the Light of Psychometric Research. MDMP B. XIV s. 105–110. Przekł. niem.: Musikalische Fähigkeiten im Lichte psychometrischer Forschung. MDMP B. XIV (1986) s. 99–104. • 1990 – Problemy adaptacji testów muzycznych. W: [Ciechanowicz (red.) 1990], s. 175–184. • 1992 – Wykształcenie ogólnomuzyczne uczniów średnich szkół muzycznych w świetle wyników badań testem ATAMS. W: [Jankowski (red.) 1992], s. 110–114. • 1995a – Music Tests in Poland. W: [Białkowski, Manturzewska i Miklaszewski (red.) 1995], s. 220–227. • 1995b – Podstawowa Miara Słuchu Muzycznego (PMMA) i Średnia Miara Słuchu Muzycznego (IMMA) E. Gordona. Wyniki badań prowadzonych pod kierunkiem Katedry Psychologii Muzyki AMFC w latach 1991–1994. W: [Jankowski i Zwolińska E.A. 1995], s. 189–201. • 2001 – Czynniki powodzenia w nauce muzyki w świetle badań polskich. W: [Chmurzyńska i Manturzewska (red.) 2001], s. 109–122.
2. Publicystyka:
Bp.
3. Teksty literackie:
Bp.
4. Przekłady:
■ Francès, Robert & Imberty, Michel & Zenatti, Arlette: • 1999 (z: Magdalena Bogdan) – Świat muzyki. RFN nr 3 s. 135–179.
C. Bibliografia przedmiotowa:
Bp.
