Miejsce w SLW: uczennica Władysława Tatarkiewicza.

Obszary badań: estetyka i jej historia.

BIOGRAFIA

Data i miejsce urodzenia: 5.09.1931. Stanisławów (obecnie Ukraina).

Data i miejsce śmierci: 18.09.2023. Warszawa.

Rodzice: Stanisław i Bernadetta z d. Horomada.

Matura: LO w Lublińcu k. Częstochowy (1949).

Studia: UJ (1949–952 – polonistyka), UW (1952–1954 – filozofia).

Licencjat (z polonistyki): Praca o twórczości Torquata Tassa (?). 26.09.1953. UJ.

Magisterium (z filozofii): O poglądach estetycznych Edwarda Dembowskiego. 25.06.1954. UW. Jerzy Kossak (?).

Doktorat: Poglądy estetyczne Marsilia Ficina. 6.03.1962. UW. Władysław Tatarkiewicz.

Habilitacja: Człowiek i świat. Wątki antropologiczne w poetykach włoskiego renesansu (11.11.1975 – uchwała RW; 31.05.1976 – zatwierdzenie przez CKK).

Profesura: 30.07.1979/1993.

Dydaktyka: UW (?…1954–2006…?). Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie.

IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

Kuczyńska zajmowała się niemal wyłącznie estetyką i jej historią.

Problematyce estetycznej nadawała wielką rangę, gdyż uważała, że „myślenie mityczne, obrazowe, imaginacyjne jest pierwotne względem myślenia pojęciowego, logicznego”: punktem ciężkości w kulturze ludzkiej jest μῦθος, a nie λόγος.

W związku z tym oceniała negatywnie fakt, że wartości estetyczne („piękno i wartości z nimi związane”) zostały zdeprecjonowane nie tylko we współczesnej kulturze, lecz także w samej współczesnej sztuce.

BIBLIOGRAFIA

A. Wykazy prac: 

Bp.

B. Bibliografia podmiotowa:

1. Teksty naukowe:

1.1. Książki własne:

• 1969^k – Przemiany wyobraźni. Z problemów recepcji kultury renesansu. W., PIW, ss. 194. • 1970^k – Filozofia i teoria piękna Marsilia Ficina. W., PWN, ss. 210. • 1972^k – Piękno. Mit i rzeczywistość. W., WP, ss. 212. 1977², ss. 230. Przekł. ros.: Прекрасное. Миф и действительность. M. 1977, П., ss. 164. • 1976^k – Człowiek i świat. Wątki antropologiczne w poetykach włoskiego renesansu. W., PWN, ss. 222. • 1983^k – Wzory modne w życiu codziennym. W., WP, ss. 182. Przekł. bułg.: Модни образци във всекидневието. Sof. 1988, Низ, ss. 198. • 1988^k – Sztuka jako filozofia w kulturze włoskiego renesansu. W., PWN, ss. 350. • 1999^k – Piękny stan melancholii. Filozofia niedosytu i sztuka. W., WFiSUW, ss. 200.

1.2. Książki (współ)redagowane:

• 1966^r (z: Janusz Kuczyński) – Humanizm socjalistyczny. W., Is, ss. 296. Przekł. czes.: Humanismus. Pr. 1972, MF, ss. 152. • 1973–1976^r – Sztuka i społeczeństwo. T. I. Ocalenie przez sztukę? T. II. Kreatywne funkcje sztuki. W., PWN, ss. 488+396. • 1988^r (z: Harold Osborne) – Art and Philosophy: Mutual Connections and Inspirations. DH v. XV nr 1–2 ss. 242. • 1989^r – Estetyka pluralistyczna. Sympozjum w setną rocznicę urodzin Władysława Tatarkiewicza. W., COMSNP, ss. 326. • 2004^r – Władysław Tatarkiewicz. Wybór pism estetycznych. K., WU, ss. 202. • 2006a^r – Art Transforming Life: On Władysław Tatarkiewicz’s Aesthetics. W., WFiSUW, ss. 220. • 2006b^r – Jan Białostocki. Wybór pism estetycznych. K., WU, ss. 300. • 2009^r – Luigi Pareyson. Estetyka. Teoria formatywności. K., WU, ss. 368. • 2011^r – Gianni Vattimo. Poza interpretacją. Znaczenie hermeneutyki dla filozofii. K., WU, ss. 130.

1.3. Zbiory tekstów własnych:

• 2018^z – Art as a Philosophy (przekł.). DU v. XXVIII nr 1 s. 9–150.

1.4. Artykuły:

• 1963a – Próba deifikacji człowieka w myśli renesansowej. ZA nr 3 s. 87–98. • 1963b – Renesansowe modyfikacje neoplatonizmu: Marsilio Ficino. AHFMS t. IX s. 109–126. • 1963c – Teoria piękna Marsilia Ficina. Es r. IV s. 86–105. • 1966 – Mit poety–czarodzieja. SEst t. III s. 129–141. • 1967a – Telewizja i wzory osobowe. PH (W.) r. XI nr 6 s. 99–108. • 1967b – Współczesna recepcja renesansu jako modelu kultury. ZA nr 4 s. 59–72. • 1969a – Humanizm renesansowy – antonomia jednostki i społeczeństwa. W: [Humanizm… 1969], s. 69–84. Przekł. ros.: Гуманизм возрождения – антономия личности и общества. SF. Selected Articles nr 5 (1971) s. 59–73. • 1969b – Porządek naturalny i porządek artystyczny – konflikt czy przymierze? SEst t. VI s. 173–186. • 1970a – Posłannictwo poety według Sir Philipa Sidneya. SEst t. VII s. 149–162. • 1970b – Sztuka i społeczeństwo. W: [Grudzień et al. (red.) 1970], s. 624–646 [strony dla wydania 1971²]. • 1971 (z: Janusz Kuczyński) – Naukoznawcze i naukotwórcze funkcje uniwersytetu. ŻSW r. XIX nr 7–8 s. 156–162. • 1972a – Człowiek jako przedmiot i podmiot oceny estetycznej. CzŚ r. V nr 2 s. 31–54. • 1972b – Sztuka i intelekt w estetyce Herberta Reada. SEst t. IX s. 265–281. • 1973a – Estetyka jako forma więzi ze światem. W: [Kuczyńska 1973–1976^r]. T. I, s. 5–23. • 1973b – Florencja w życiu Kopernika? ML r. VIII nr 12 s. 110–114. • 1973c – Informacja o pracy Zakładu Estetyki Instytutu Filozofii UW. CzŚ r. VI nr 2 s. 105–111. • 1973d – Ocalenie przez sztukę. Poglądy estetyczne Herberta Reada. W: [Kuczyńska 1973–1976^r]. T. I, s. 25–89. • 1973e – Sztuka jako forma więzi ze światem. SF r. XVII nr 6 s. 165–174. • 1974a – Art as Form of Affirmation of the World. DH v. I nr 2 s. 93–102. • 1974b – Współczesne znaczenie estetyki renesansu. SEst t. XI s. 40–44. • 1975 – Sztuka jako forma więzi między ludźmi. SF r. XIX nr 12 s. 59–70. Przekł. ang.: Art as a Form of Relatedness. DH v. III (1976) nr 2 s. 75–85. • 1976a – Odbiór i dzieło sztuki. W: [Kuczyńska 1973–1976^r]. T. II, s. 5–23. • 1976b – The Present-Day Significance of Renaissance Aesthetics. A7CIE s. 917–920. • 1976c – Władysława Tatarkiewicza monumentum historiae. ML r. XI nr 4 s. 94–100. • 1976d – Władysław Tatarkiewicz jako historyk estetyki. SF r. XX nr 4 s. 93–100. Przekł. ang.: Władysław Tatarkiewicz as a Historian of Aesthetics. DH v. III nr 2 s. 29–36. • 1977a – Estetyka – zadania i plany badawcze. SF r. XXI nr 7 s. 41–48. • 1977b – Odbiór dzieła sztuki jako proces komunikacji społecznej. SEst t. XIV s. 60–64. Przekł. ang.: Reception of the Work of Art as Social Communication. W: [Lüthe, Nachtsheim i Wolandt (red.) 1984], s. 165–169. • 1978a – Attempts as Secularizing Poetic Creation. DH v. V nr 2 s. 25–38. • 1978b – Dzieło sztuki i wzory moralne. Związki – opozycje – przymierze. PH (W.) r. XXII nr 10 s. 1–11. • 1980 – Pamięci Uczonego. Przemówienie ku czci W. Tatarkiewicza wygłoszone na plenarnym posiedzeniu KNF 3 czerwca 1980. SF r. XXIV nr 9 s. 17–21. • 1981 – Umění jako forma spojeni se světem. W: [Suchodolski i Wojnar (1981), s. 95–105. • 1983 – Symposim. DH v. X nr 1 s. 89–99. • 1984a – Dramat jako wypowiedź filozoficzna. Eliade i Brancusi. PH (W.) r. XXVIII nr 7–8 s. 27–36. • 1984b – Milczenie ikon. W: [Bogusz (red.) 1984], s. 53–61. Przekł. ang.: The Silence of Icons: An Attempted Neo-Platonist Interpretation of the Phenomenon of the Icons. W: [McCormick (red.) 1985], s. 452–458. • 1985 – Władysław Tatarkiewicz: w poszukiwaniu ładu pojęć i ładu świata. PH (W.) nr 7–8 s. 113–122. • 1986a – Place of Harmony Among Contemporary Values. OPREE v. VI nr 6 s. 53–56. • 1986b – The Ethical and the Esthetical: Icons. DH r. XIII nr 2–3 s. 73–81. • 1988a – Qualities of Things as Aesthetic Qualities. W: [Mitias (red.) 1988], s. 155–164. • 1988b – The Third World of Marsilio Ficino or on the Indispensability of Experiencing Beauty. DH v. XV nr 1–2 s. 157–171. • 1989a – Czym są jakości estetyczne. W: [Kuczyńska 1989^r], s. 43–54. • 1989b – Dzieło sztuki jako model „całości otwartej”. SzF nr 1 s. 19–29. Przekł. ang.: The Work of Art as the Model of „An Open Whole”. DgH v. III (1993) nr 2 s. 32–38. • 1989c – Młodość jako temat artystyczny renesansu. SF r. XXXIII nr 5 s. 75–84. • 1990a – Picture as an Element of Value. W: [Claessens i Mackensen (red.) 1990], s. 440–446. • 1990b – Tradition as Innovation. P11ICA s. 102–105. • 1991a – A Paradox or Consequences: The Aesthetics of W. Tatarkiewicz and R. Ingarden. W: [Marchiano (red.) 1991], s. 311–320. • 1991b – Psychoestetyka – wariant Johna Fizera. W: [Fizer 1991], s. 5–16. • 1992 – U źródeł hermeneutyki: wyjaśnianie według Marsilia Ficina. SzF nr 5 s. 137–154. • 1993a – The „Aesthetical” as Mystics: M. Ficino and L. Ebreo. W: [Gołaszewska (red.) 1993], s. 27–33. • 1993b – Czy kres mitu estetyczności? SzF nr 7 s. 255–258. • 1993c – Filozofia czy literatura. „Literacki demon” Mircea Eliadego. SzF nr 6 s. 19–29. • 1994 – Ukryte formy transcendencji a potrzeba jej eksplikacji. Filozofia nadziei i sztuka. SzF nr 9 s. 59–68. • 1996a – „Intensywność bytu” jako kategoria estetyki Marsilia Ficina. W: [Jadacki i Strawiński (red.) 1996], s. 231–237. • 1996b – Nostalgia jako projekt. U źródeł renesansowej filozofii zgody. SzF nr 12 s. 17–30. • 1996c – Zapośredniczone w wizualnym. Czy miłość sztuki do neoplatonizmu jest trwała? SzF nr 11 s. 66–76. • 1997 – Agora nasza powszechna. W: [Zeidler-Janiszewska (red.) 1997], s. 159–169. • 1998a – Expressiveness in Everyday Life: Body and Clothes. P13ICA s. 109–112. • 1998b – Odłamki rozbitych luster. Ukryty i jawny sens alegorii w myśli renesansu. SzF nr 15 s. 16–30. • 1999a – Alfabet znaków codzienności. Ciało i ubiór. PFNS r. VIII nr 1 s. 199–206. • 1999b – Nostalgiczne poszukiwanie ładu. Historia estetyki w ujęciu Władysława Tatarkiewicza. W: [Kostyrko (red.) 1999], s. 15–24. • 2000a – Obecność neoplatonizmu w kulturze artystycznej renesansu. W: [Nowicka-Jeżowa i Stępień (red.) 2000], s. 113–123. • 2000b – Przemoc i wartości estetyczne. Antynomie obrazu ruchomego. W: [Frydryczak (red.) 2000], s. 185–191. • 2002a – Granice między rzeźbą a przestrzenią. Katarzyny Kobro pytania o transcendencję W: [Korzus (red.) 2002], s. 74–84. • 2002b – Mit „pięknej przyjaźni” odchodzi. SzF nr 21 s. 31–40. • 2002c – The Epiphanie of Traces in Art: Post-Neoplatonic Visualization of the Invisible. W: [Harris (red.) 2002], s. 257–267. • 2003a – Historia estetyki jako forma pamięci. W: [Łabuńska i Rosińska (red.) 2003], s. 44–58. • 2003b – Modele wizualizacji zła a współczesna świadomość estetyczna. W: [Gazda, Izdebska i Płuciennik (red.) 2003], s. 15–22. • 2004a – Filozoficzne treści obrazu. Malarstwo Henryka Musiałowicza. EK r. VI nr 5–6 s. 68–79. • 2004b – Praktyka artystyczna jako postać teorii. Jan Berdyszak, czyli o dwoistej egzystencji rzeczy. W: [Dziamski, Kostyrko i Zydorowicz (red.) 2004], s. 54–60. • 2006a – Uzdrawiające moce filozofii według Marsilia Ficina. EK r. VI nr 9–10 s. 196–209. • 2006b – Władza przedstawiania. Między przymusem a bezsilnością. SzF nr 29 s. 62–72. • 2006c – Zamknąć oczy, aby widzieć? KPSL r. LX nr 2 s. 106–107 • 2010 – Falowanie materii w sztuce: Brancusi. SzF nr 37 s. 128–135. • 2011 – Władysława Tatarkiewicza wizja innego. FS r. XI nr 2–3 s. 451–258. • 2013a – Jan Białostocki’s Aesthetics and New History of Art Vision. W: [Wilkoszewska (red.) 2013], s. 277–287. • 2013b – Władysław Tatarkiewicz: Pluralistic Aesthetics. W: [Wilkoszewska (red.) 2013], s. 14–28.

2. Publicystyka: 

Bp.

3. Teksty literackie: 

Bp.

4. Przekłady: 

Bp.

C. Bibliografia przedmiotowa:

■ Borowska, Magdalena: • 2005 – Alicja Kuczyńska. W: [Mackiewicz (red.) 2001–2005]. T. III, s. 159–178. ■ Wolińska, Anna (red.): • 2018 – Art as a Philosophy: Alicja Kuczyńska’s Conceptions, Ideas, Views. DU v. XXVIII nr 1 (nr sp.).