Miejsce w SLW: uczeń Stefana Błachowskiego.

Obszary badań: pedagogika.

BIOGRAFIA

Data i miejsce urodzenia: 20.05.1906. Wonieść k. Kościana.

Data i miejsce śmierci: 9.08.1978. Poznań.

Rodzice: Wawrzyn i Katarzyna z d. Wojciechowska.

Matura: Państwowe SN w Wolsztynie (1925).

Studia: PIN (1934–1936), UW (1951–1952).

Magisterium (z pedagogiki): Badanie nauki czytania i pisania w klasie I. 9.12.1952. UW. Bogdan Suchodolski.

Doktorat (z pedagogiki): Badanie procesu i wyników początkowej nauki czytania i pisania. 31.05.1960. UP. Stefan Błachowski.

Habilitacja: Nauczanie łączne dawniej i dziś. 22.03.1971. UP.

Dydaktyka: Szkoła Podstawowa w Popowie Starym k. Śmigla (1925–1930), Szkoła Podstawowa w Mosinie k. Poznania (1931–1934), Szkoła Podstawowa w Antoninku (obecnie dzielnica Poznania) (1936–1938), Szkoła Ogrodnicza w Ropczycach (II Wojna Światowa), LP w Wolsztynie – przeniesione do Sulechowa (1945–1950), SN w Poznaniu (1956–1970).

Varia: Był zatrudniony w Inspektoracie Szkolnym w Koninie (1938–1939, 1945), Instytucie Pedagogiki w Warszawie (1950–1953), Kuratorium Okręgu Szkolnego w Poznaniu (1953–1956).

IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

Maćkowiak zajmował się głównie metodyką nauczania początkowego, a w szczególności badaniami nad sposobami doskonalenia procesu nauki czytania i liczenia u dzieci klas I–IV.

Wybrane kwestie szczegółowe

• Idea nauczania globalnego. Nauczanie dzieci „czytania i rachowania oraz przyswojenia alfabetu literowego i rachunkowego” powinno być prowadzone za pomocą „nauczania globalnego”, opartego na zabawie i bajce, a więc łączącego „treść zabawową z treścią życiową”. Powinno zaś być tak prowadzone, gdyż „wrodzona, bardzo silna potrzeba dziecka” to „potrzeba działania”.

Środowisko ma dla dziecka wartości wychowawcze i kształcące dopiero wtedy, gdy może być ono „rzeczywistością, w której ono „żyje”, a nie, o której ono tylko „wie”. „Wartość środowiska przejawia się w tym, że pozwala mu ono doraźnie uczestniczyć w życiu, a nie jedynie przygotować do życia.”

„Tekstami, najbardziej dzieci interesującymi, są teksty służące bezpośrednio aktywności dziecięcej”, a więc spotykane na co dzień hasła, ogłoszenia, zaproszenia itd., oraz „utwory iluzyjne, wiersze i opisy, wyrażające uczucia i przeżycia w związku z ich konkretną działalnością i zabawą”.

„Wiemy na pewno, że bardziej interesują się dzieci wykonaniem domku czy lasu, niż rozmową, pogadanką o lesie czy domku; że żywiej poruszy je zabawa lalką niż pogadanka o lalce.”

BIBLIOGRAFIA

A. Wykazy prac: 

Bp.

B. Bibliografia podmiotowa:

1. Teksty naukowe:

1.1. Książki własne:

• 1938^k (z: Feliks Korniszewski i Janina Maćkowiakowa) – Nauczanie początkowe. Psychologia. Dydaktyka. Praktyka. W., NK, ss. 258. • 1945a^k (z: Janina Maćkowiakowa) – O Jacku, który uczył się czytać. W., PZWS, ss. 78. Toż jako: Jacek czyta. Obserwacje psychologiczne i uwagi dydaktyczne. W. 1949², PZWS, ss. 88. • 1945b^k (z: Janina Maćkowiakowa) – Organizacja pracy w klasie pierwszej a nauka czytania i pisania. Na podstawie sprawozdań z własnej pracy. P., KśW, ss. 92. 1945². 1947³. P., WKW. • 1946^k (z: Janina Maćkowiakowa) – Naturalne drogi czytania i pisania. P., KśW, ss. 72. • 1948^k (z: Janina Maćkowiakowa) – Jacek liczy. W., PZWS, ss. 92. 1949². • 1956^k (z: Janina Maćkowiakowa) – Nauka czytania i pisania w pismach Ewarysta Estkowskiego. P., ZZNP, ss. 38. • 1957^k – Badanie procesu i wyników początkowej nauki czytania i pisania. P., PWN, ss. 98. 1960², ss. 104. • 1958^k (z: Janina Maćkowiakowa) – Okres przygotowawczy w klasie pierwszej. W., PZWS, ss. 118. 1960², ss. 156. 1964³, ss. 212. • 1960a^k (z: Janina Maćkowiakowa) – Elementarze Promyka (Konrada Prószyńskiego). W., PZWS, ss. 66. • 1960b^k (z: Janina Maćkowiakowa) – Rozwój pojęć matematycznych u dzieci w wieku przedszkolnym. P., PWN, ss. 248. • 1970^k – Nauczanie łączne dawniej a dziś. P., PWN, ss. 194.

1.2. Książki (współ)redagowane:

• 1959^r (z: Stefan Wołoszyn) – Metodyka pierwszych lat nauczania. W., WSp, ss. 498. 196².

1.3. Zbiory tekstów własnych: 

Bp.

1.4. Artykuły:

• 1938 (z: Janina Maćkowiakowa) – Organizacja nauczania początkowego w świetle psychologii dziecka. W: [Korniszewski, Maćkowiak i Maćkowiakowa 1938^k], 135–236.

2. Publicystyka: 

Bp.

3. Teksty literackie:

• 1947^l (z: Janina Maćkowiakowa) – Zima. P., KśW, ss. 32.

4. Przekłady: Bp.

C. Bibliografia przedmiotowa: 

Bp.