Miejsce w SLW: uczeń Kazimierza Sośnickiego.
Obszary badań: pedagogika.
BIOGRAFIA
Data i miejsce urodzenia: 25.10.1930. Wilkucice k. Brzezin.
Data i miejsce śmierci: 19.03.2004. Warszawa.
Rodzice: Michał i Władysława z d. Szoszka.
Matura: Bd.
Studia: Педагогический Институт им. Александра Герцена w Leningradzie (?–1954).
Magisterium: Bd.
Doktorat: Zawód a osobowość nauczyciela. 16.12.1965. WSP w Gdańsku. Kazimierz Sośnicki.
Habilitacja (docentura): 24.03.1969. UP.
Dydaktyka: WSN w Kielcach (1969–1972).
Varia: Był zatrudniony w IKN.
IDEE, PROBLEMY, REZULTATY
Ogólna charakterystyka dorobku naukowego
Przedmiotem zainteresowań badawczych Malinowskiego był system kształcenia i doskonalenia nauczycieli oraz ich rola w społeczeństwie. Analizował politykę oświatową w Polsce i w krajach bloku wschodniego, a także rolę ideologii w edukacji.
Wybrane kwestie szczegółowe
- Rola nauki i ideologii w wychowaniu. „Ideologia to względnie usystematyzowany zbiór idei opisujących i oceniających rzeczywistość, zwłaszcza społeczną; to także zbiór dyrektyw wyprowadzonych z tych idei, dotyczących działania społecznego zbiorowości ludzkich.”
Podważa się wagę ideologii „jako formy świadomości zawierającej wiele uproszczeń, urojeń, mistyfikacji i innych błędów”. Tymczasem „wiara w możliwości całkowitego zastąpienia dzisiejszych funkcji ideologii przez wiedzę naukową jest niczym innym, jak tylko dalszym rodzajem ideologicznej mistyfikacji”.
„Uczeni podejmują zwykle tylko takie pytania, na które mogą dać odpowiedź w sposób naukowy, a więc faktycznie tylko wtedy, gdy mogą zastosować odpowiednie metody badawcze. Pytania bez dróg odpowiedzi, przy czym dróg uwzględniających owe rygory procedury badawczej, są dla badaczy empiryków pytaniami bezwartościowymi. Niemniej jednak w praktycznej działalności ludzi i w samym poznaniu powstają takie pytania i trzeba na nie odpowiadać. Są to głównie pytania o wysokim stopniu ogólności, na które odpowiedź może mieć charakter odpowiedzi filozoficznej bądź poglądu ideologicznego.”
„Bez względu na możliwe urojenia i mistyfikacje właściwe dla poszczególnych poglądów ideologicznych w znacznie większym stopniu niż dla wiedzy naukowej nie sposób wyobrazić sobie dzisiaj społeczności ludzkiej wolnej od ideologii.”
„Nauka i ideologia to dwie nieco różne formy świadomości, które się w życiu praktycznym wzajemnie uzupełniają. Poglądy ideologiczne muszą być zgodne z wynikami systematycznych badań naukowych. Ideologia jednak podejmuje w swych sądach o rzeczywistości również problematykę, o której obecnie nauka może się wypowiadać tylko fragmentarycznie. Są to głównie poglądy o „całości świata”, nieodzowne w życiu praktycznym i niestanowiące rodzaju twierdzeń naukowych wywiedzionych bezpośrednio z odpowiednich badań empirycznych. Poglądy ideologiczne inspirują określoną problematykę badawczą, ale niekiedy mogą też hamować rozwój nauki w poszczególnych dziedzinach. Bez względu jednak na możliwą ujemną funkcję szeregu poglądów ideologicznych wobec nauki nauka stanowi dziś główny czynnik postępu ideologicznego.
W dziedzinie moralnej ideologia konkretyzuje tzw. elementarne normy moralne i nadaje im postać czynną przez określanie granic stosowalności praktycznej.
Ideologia nakreśla perspektywę działania zbiorowego i wizję społeczeństw jako całości, co ma szczególne znaczenie dla wychowania. Nadto poglądy ideologiczne stanowią ważną płaszczyznę kontaktu międzyludzkiego, sprzyjają trwałości i zwartości poszczególnych grup społecznych, klas i całych społeczeństw.”
BIBLIOGRAFIA
A. Wykazy prac:
Bp.
B. Bibliografia podmiotowa:
1. Teksty naukowe:
1.1. Książki własne:
• 1963k – Ideał nauczyciela. W., WSPTSŚ, ss. 226. • 1965k – Ideologia i wychowanie. W., CODKL, ss. 36. • 1968k – Nauczyciel i społeczeństwo. W., PWN, ss. 286. • 1974k – System kształcenia i wychowania w Związku Radzieckim. W., TPPR, ss. 92.
1.2. Książki (współ)redagowane:
• 1979r – Dziesięć lat Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Słupsku: 1969–1979. Sł., WSPS, ss. 140. • 1980r (opr.) – Przemiany w koncepcjach kształcenia i doskonalenia nauczycieli w wybranych krajach. W., OIC, ss. II+28. • 1984r – Doświadczenia i kierunki rozwoju doskonalenia nauczycieli w NRD i PRL. W., IKN, ss. 68. • 1985r – Metodologiczne podstawy badań nad kształceniem, pracą i doskonaleniem zawodowym nauczycieli. W., IKN, ss. 330. • 1988r – Problematyka i metodologia prac nad charakterystykami zawodowymi nauczycieli. W., IKN, ss. 240.
1.3. Zbiory tekstów własnych:
• 1991z (z: Zdzisław Woroniecki i Edward Zych) – Wnioski z weryfikacji charakterystyk zawodowych nauczycieli. W., KRN, ss. 76.
1.4. Artykuły:
Bp.
2. Publicystyka:
Bp.
3. Teksty literackie:
Bp.
4. Przekłady:
■ Kejzerov, Nikolaj Mironovič • 1976 – Władza i autorytet. Krytyka burżuazyjnych teorii. W., PWN, ss. 326.
C. Bibliografia przedmiotowa:
Bp.
