Miejsce w SLW: uczeń Władysława Tatarkiewicza.

Obszary badań: filozofia sztuki, estetyka, etyka, metafizyka i jej historia.

BIOGRAFIA

Data i miejsce urodzenia: 2.02.1915. Łódź.

Data i miejsce śmierci: 9.08.1944. Warszawa.

Rodzice: Emil i Barbara z d. Gorak, primo voto Kosińska.

Matura: Gimnazjum Państwowe im. Gabriela Narutowicza w Łodzi (1934).

Studia: UW (1934–1938).

Magisterium: Struktura świata powieści i jego zestawienie ze światem realnym. 15.03.1938. UW. Władysław Tatarkiewicz.

Dydaktyka: UW (1938–1939), podziemny UW i podziemny UZZ (1939–1944).

Varia: Żołnierz AK (pseudonim: Noemi). Zginął podczas Powstania Warszawskiego 1944.

IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

Milbrandt podejmował różnorodne zagadnienia filozoficzne o zabarwieniu aksjologicznym.

Wybrane kwestie szczegółowe

• Geneza filozofii. Jedni uważają uprawianie filozofii za „konieczność wyrosłą z życia”, inni za „zabawę poza rzeczywistością”. Pobudki do spełniania tej „życiowej konieczności” lub podejmowania gry w tę „przekraczającą rzeczywistość zabawę” szuka się czasem w ciekawości. Tymczasem do zaspokojenia ciekawości, zainteresowania co do jakiejś rzeczy, wystarczy odpowiednio wyczerpujący opis tej rzeczy.

Prawdziwym źródłem refleksji filozoficznej jest nie ciekawość – lecz zdziwienie; a jej przedmiotem – nie są rzeczy (tylko) interesujące – lecz niepojęte. Takie np. – jak śmierć.

• Defekty estetyki. Są dwa powody braku zadowalającej teorii estetycznej.

Pierwszym powodem jest niezgoda między badaczami w sprawie samych podstaw estetyki: rozstrzygnięć co do tego, które z problemów są problemami estetycznymi – i w jakich stosunkach wzajemnych pozostają do siebie te problemy.

Drugim – który występuje w całej filozofii – jest metodologiczna nieodpowiedzialność: uznawanie z „apodyktyczną pewnością” zdań, które „logik skazałby na wygnanie z granic nauki”.

• Eudajmonizm integralny. Są tacy – np. stoicy – którzy uznają szczęście za najwyższe dobro, a zarazem nawołują do umiarkowania, do wyrzeczeń, a nawet – do ascezy. Mamy być umiarkowani w dążeniu do szczęścia, bo za zbyt duże szczęście zapłacimy rzekomo „czarnymi godzinami nieszczęścia”. Mamy być gotowi do wyrzeczeń – a nawet ascezy – bo jest to rzekomo najlepsza droga do szczęścia.

Tymczasem chodzi nie o to, żeby ograniczać możliwe szczęście, lecz żeby nie ograniczać rzeczywistego: żeby przeżywać je bez „służalczej gotowości do niepowodzeń” i bez świadomości, że szczęście nas „ogarnęło”.

BIBLIOGRAFIA

A. Wykazy prac: 

Bp.

B. Bibliografia podmiotowa:

1. Teksty naukowe:

1.1. Książki własne: 

Bp.

1.2. Książki (współ)redagowane: 

Bp.

1.3. Zbiory tekstów własnych: 

Bp.

1.4. Artykuły:

• 1937a – Co to jest czas? PZK r. I nr 24 s. 5. • 1937b – Czas, przestrzeń i cztery wymiary. Teoria względności Einsteina. PZK r. I nr 27 s. 6. • 1937c – Faszyzm a wolność. NarP r. II nr 29–30 s. 7. • 1937d – Filozofia metodycznego wątpienia. W trzechsetlecie Rozprawy o metodzie Kartezjusza. PZK r. I nr 21 s. 2. • 1937e – Niebezpieczeństwo teorii naukowych. NarP r. II nr 5 s. 7. • 1937f – Obrona myśli. NarP r. II nr 3 s. 3. • 1937g – Potrójne życie. PM r. III nr 33 s. 4. • 1937h – Religia a kultura. NarP r. II nr 17 s. 4–5. • 1937i – Sceptycyzm a konieczność światopoglądu. Na marginesie Szkiców sceptycznych Russella. NarP r. II nr 11 s. 6. • 1938a – Kazimierz Twardowski. NarP r. XVIII nr 8 s. 125–126. • 1938b – Roman Ingarden. O poznawaniu dzieła literackiego (rec.). PF r. XLI z. 3 s. 314–325. • 1938c – Wiedza o człowieku. Na marginesie książki Carrela Człowiek – istota nieznana. NarP r. III nr 33–34 s. 8–9. • 1938d – Ziemia i wszechświat. PZK r. III nr 29–30 s. 3–4. • 1942 (an.) – Tragiczny problemat. Nr r. III nr 12 s. 1–6. • 1943a (an.) – Jakiego „zrywu” Polska potrzebuje. Nr r. IV nr 4 s. 1–5. • 1943b (an.) – Wiara a rozum i sumienie. Nr r. IV nr 4 s. 11–13. • 1945 – Trzy szkice: Arystoteles i Kaznodzieja Salomonowy. Potrójne życie. Pierścień Polikratesa. NSz r. I nr 2–3 s. 185–195. • 1947 – Filozofia egzystencjalna Gabriela Marcela. PF r. XLIII z. 1–4 s. 137–147.

2. Publicystyka: 

Bp.

3. Teksty literackie: 

Bp.

4. Przekłady: 

Bp.

C. Bibliografia przedmiotowa:

■ Tatarkiewicz, Władysław: • 1939–1946 – Mieczysław Milbrandt. PF r. XLII z. 3–4 s. 342–344. • 1961 – Był człowiekiem wszechstronnych zdolności. Wsp r. VI nr 22 s. 8.