Miejsce w SLW: uczeń Mieczysława Kreutza.
Obszary badań: psychologia.
BIOGRAFIA
Data i miejsce urodzenia: 11.02.1938. Warszawa
Rodzice: Wacław Stanisław i Anna z d. Kosińska.
Matura: I Państwowe Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Tomaszowie Mazowieckim (1956).
Studia: UW (1957–1962).
Magisterium: Ocena krytyczna Inwentarza Przystosowania Społecznego J.C. Wasburne’a. 29.06.1962. UW. Mieczysław Kreutz.
Doktorat: Badania pamięci muzycznej. 25.06.1968. UW. Mieczysław Kreutz.
Staż: USA (1974–1975).
Dydaktyka: UW (1962–1968), WSN w Siedlcach (1969–1977), WSPSp (1977–1980), University of Rochester (2001–2014).
Varia: W USA używał imion: Christopher, Kristopher.
IDEE, PROBLEMY, REZULTATY
Ogólna charakterystyka dorobku naukowego
Polakowski zajmował się psychologią muzyki oraz psychologią rozwojową na różnych etapach edukacji dzieci i młodzieży.
Wybrane kwestie szczegółowe
- Osobowość a preferencje w wyborze studiów. Badania przeprowadzone na studentach kierunków nauczycielskich „sugerują”, że o wyborze tego a nie innego kierunku studiów decydują dwa wyznaczniki osobowościowe: osobowość nastawiona na „przystosowanie społeczne” i osobowość o typie „poznawczym”. Jak się należało spodziewać – wśród osób badanych „istnieje wiele przypadków typów pośrednich, względnie z przewagą elementów jednego lub drugiego”.
Swoistością pierwszego typu osobowości jest przewaga „cech stanowiących rezultat oddziaływań środowiskowych”. „Do cech tych zaliczyć można strukturę potrzeb (zwłaszcza poznawczych i emocjonalnych), hierarchię wartości, sposób funkcjonowania w sytuacjach trudnych. Dodatkową zmienną jest tu także zdolność organizowania sobie pracy indywidualnej, będąca w dużej mierze pochodną cech temperamentalnych. Badania nad rodzajem przystosowania społecznego potwierdzają istnienie tu dwóch charakterystycznych typów.
Pierwszy z nich wiąże się z postawami konformistycznymi oraz potrzebami afiliacji i dominacji w nieformalnej strukturze grupy rówieśniczej. Aktywność społeczno-organizacyjna i towarzyska bywa tu często formą ucieczki od wymagającej pewnego wysiłku i koncentracji systematycznej nauki. Silne dążenie do zajmowania eksponowanej pozycji w grupie staje się tu podstawową formą samorealizacji, spełniając w wielu wypadkach funkcje kompensacyjne wobec niepowodzeń natury intelektualnej. Przystosowanie przebiega tu zatem na zasadzie akceptacji tych standardów działania i zachowania, które gwarantują zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa, stanowiąc jednocześnie pewne przesłanki dla przebiegu przyszłej kariery zawodowej.
Drugi typ przystosowania cechuje osoby raczej introwertywne, rozważne w działaniu i myśleniu, kierujące się jednak również postawami konformistycznymi. Są to osoby zazwyczaj pilne, systematyczne, przestrzegające regulaminów studiów, nieekspansywne i niestwarzające trudności władzom uczelni.” Osoby takie „niechętnie oddają swój czas na działalność towarzyską i społeczno-organizacyjną, koncentrując energię psychiczną na rzetelnej realizacji zadań dydaktycznych”.
Przeważają w ich myśleniu czynniki pamięciowe.
Natomiast u badanych drugiego typu osobowości przeważa myślenie „refleksyjno-teoretyczne”. Osoby o pierwszym typie osobowości preferują raczej kierunki pedagogiczne, o drugim zaś – matematyczno-przyrodnicze.
- Osobowość a powodzenie w studiach. „Cechy osobowości towarzyszące sukcesom lub porażkom w karierze studenckiej są inne na różnych kierunkach i typach studiów” – a także różnią się ze względu na płeć studiujących.
Jeśli chodzi o kierunki pedagogiczne, to studenci-mężczyźni odznaczają się inicjatywą, ale „są jednocześnie niezbyt ambitni, dość powierzchowni, znajdują wiele satysfakcji w kontaktach towarzyskich.” „Są to osobnicy w zasadzie bezkonfliktowi i współpracujący, ale dość wrażliwi na opinię innych, reagujący często obronnie, delikatni, wycofujący się, subtelni – z pewną dozą drażliwości, a przy tym egocentryczni i arbitralni, zachowujący wiele dystansu i krytycyzmu wobec otoczenia.” Natomiast studentki w porównaniu ze studentami są „ambitniejsze, bardziej niż mężczyźni skłonne do dominacji, przedsiębiorcze i zaradne, wrażliwe i współczujące”, a zarazem bardziej wrażliwe na opinię innych, uległe, konwencjonalne i pozbawione wewnętrznej dyscypliny.
Z kolei „sylwetkę przeciętnego studenta matematyki określić można w skrócie następująco: dość ambitny i aspirujący ku karierze, ale emocjonalnie niezrównoważony, niesystematyczny, niezbyt produktywny intelektualnie – osiąga na ogół słabe wyniki w nauce.” Natomiast „studentki są osobami bardziej twórczymi i wydajnymi intelektualnie niż studenci, ale wskutek podobnych trudności przystosowawczych uzyskują wyniki w nauce poniżej swoich możliwości.”
BIBLIOGRAFIA
A. Wykazy prac:
Bp.
B. Bibliografia podmiotowa:
1. Teksty naukowe:
1.1. Książki własne:
• 1969k (z: Jan Wierszyłowski) – Zagadnienia odtwórczego zapamiętywania muzyki. W., COPSA, ss. 66. • 1970k – Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej. W., COPSA, ss. 60. 19742. Sd., WSNS, ss. 68. 19763. • 1974k – Wyznaczniki powodzenia w studiach nauczycielskich. W., IKN, ss. 20. • 1976k – Psychologiczne determinanty powodzenia w studiach nauczycielskich. W. PWN, ss. 132. • 1979k – Struktura osobowości jako predyktor przystosowania i osiągnięć na studiach. W., WWSPS, ss. 116.
1.2. Książki (współ)redagowane:
• 1971r (z: Irmina Brzozowska i Wojciech Jankowski) – Ogólnopolska konferencja dyrektorów liceów muzycznych z okazji XX-lecia PLM w Łodzi. W., COPSA, ss. 84.
1.3. Zbiory tekstów własnych:
Bp.
1.4. Artykuły:
• 1964 (z: Zygmunt Putkiewicz) – Przegląd polskich czasopism psychologicznych za okres 20-lecia Polski Ludowej. PW t. VII nr 5 s. 582–591. • 1966 – Reprodukowanie wokalne prostych melodii jako metoda badania pamięci muzycznej. PW t. IX nr 2 s. 160–162. • 1969a – Koncepcje muzykalności. PW t. XII nr 4 s. 421–433. • 1969b – Percepcyjne i reprodukcyjne cechy pamięci muzycznej. PW t. XII nr 3 s. 303–310. • 1970 – Badania nad strukturą zainteresowań studentów WSN w Siedlcach. W: [Wojtyński (red.) 1970], s. 76–90. • 1971a – Problemy i metody badania uzdolnień muzycznych. W: [Ekiel i Wołoszynowa 1971r], s. 157–176. • 1971b – System psychoanalityczny Ericha Fromma. RuPed (W.) r. XIII nr 4 s. 496–501. • 1972 – Wspomnienie o profesorze Mieczysławie Kreutzu. RuPed (W.) r. XIV nr 1 s. 124–125. • 1973a – Motywacyjne składniki decyzji zawodowych. DSW r. VI nr 4 s. 29–43. • 1973b – Niektóre cechy osobowości a powodzenie w zawodowych studiach nauczycielskich. RuPed (W.) r. XV nr 5 s. 617–632. • 1973c – Struktura zainteresowań jako zjawisk motywacyjnych a rzeczywiste osiągnięcia w studiach u studentów WSN w Siedlcach. RuPed (W.) r. XV nr 3 s. 351–358. • 1975 – Preferencje wyboru kierunku studiów a cechy osobowościowe. RuPed (W.) r. XVII nr 4 s. 522–525. • 1977 – Dojrzałość emocjonalna jako element preorientacji zawodowej nauczycieli. NW r. XX nr 2 s. 100–104. • 1979 (z: Bożena Janiszewska) – Test Apercepcji Szkolnej (TAS) jako metoda badania reakcji dziecka na środowisko nauczania. PW t. XXII nr 3 s. 337–359.
2. Publicystyka:
Bp.
3. Teksty literackie:
Bp.
4. Przekłady:
■ Brittain, W. Lambert & Lowenfeld, Victort: • 1977 – Twórczość a rozwój umysłowy dziecka. W., PWN, ss. 216.
C. Bibliografia przedmiotowa:
Bp.
