Miejsce w SLW: uczeń Bogdana Nawroczyńskiego.
Obszary badań: psychologia wychowawcza.
BIOGRAFIA
Data i miejsce urodzenia: 5.06.1888. Kamyk k. Częstochowy.
Data i miejsce śmierci: 6.06.1944. Warszawa.
Rodzice: Józef i Anna z d. Ufel.
Matura: SN w Jędrzejowie (1906; egzamin przed komisją MWRiOP – 1919).
Studia: UJ (1917–1921 z przerwami). UW (1929–1932).
Doktorat: Rozwój organizacji szkolnictwa powszechnego w powiecie kobryńskim. 19.12.1932. UW. Bogdan Nawroczyński.
Dydaktyka: Państwowe SN w Przemyślu (1933–1934) i w Mławie (1934–1936); Publiczna Szkoła Powszechna nr 187 w Warszawie (1937–1939); tajne LP w Szynkarzyźnie k. Sadownego (1939–1944).
Varia: Pierwotne formy nazwiska: Ściebóra, Ściebura. W 1933 zmienił je urzędowo na: Ściebora. Był wizytatorem I Wydziału Szkolnictwa Powszechnego i Seminariów Nauczycielskich Kuratorium Okręgu Szkolnego Wołyńskiego (1926) oraz Okręgu Szkolnego Brzeskiego, a także podinspektorem Okręgu Szkolnego Warszawskiego (1938–1939). Zmarł nagle podczas konspiracyjnego posiedzenia ZNP.
IDEE, PROBLEMY, REZULTATY
Ogólna charakterystyka dorobku naukowego
Ściebora zajmował się psychologią wychowawczą, a w szczególności zagadnieniem kształcenia charakteru metodą nagród i kar.
Wybrane kwestie szczegółowe
- Kształcenie charakteru. Aby wyrobić charakter u dziecka, trzeba oprzeć się na jego upodobaniach.
Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi charakteru dziecka są jego zdolność do naśladowania (stąd jest rzeczą ważną, aby dostarczyć mu odpowiednie wzory do naśladowania) oraz podatność na sugestię.
Kształtowanie charakteru nie kończy się w dzieciństwie: kontynuacją tego procesu jest – w późniejszych latach – samowychowanie.
- Nagrody i kary. Nagrody i kary nie są czymś instynktownym, ale „wytworem świadomości istot myślących na tle życia społecznego”. Ich cel stanowi przede wszystkim „osłabienie instynktów egoistycznych i rozwój – społecznych”. Takie nagrody i kary mają charakter zapobiegawczy. Są też takie o charakterze indywidualnym, które mają na celu „dobro jednostki przez ostrzeganie”.
Warto podkreślić dwie kwestie: że prawo zajmuje się tylko karami i że dawniej – również w domu i szkole – przeważały kary cielesne. Obecnie uważa się raczej, że kary powinny być naturalne i polegać na naprawieniu sytuacji, która powoduje to ukaranie, np. poprzez odrobienie zaległego zadania lub naprawienie wyrządzonej szkody.
Ujemną stroną nagród jest to, że „dla wielu ludzi są one celem samym w sobie”. Z kolei wadę kar stanowi fakt, że niekiedy wytwarzają one krnąbrność i „zatwardziałość w czynieniu przestępstw”.
Karność to „taka struktura psychiczna człowieka, która sama przez się nakazuje postępować dobrowolnie według przyjętych zasad moralnych, chętnie przestrzegać obowiązujących praw i przepisów oraz w razie potrzeby swe sprawy i upodobania osobiste podporządkować sprawom i dobru ogólnemu”. Nie ma danych świadczących o tym, że karność można wykształcić za pomocą nagród i kar. Są natomiast dane, które dowodzą, że można ją zbudować „przez zabawę i pracę, umiejętne kierowanie oraz naśladownictwo starszych”.
BIBLIOGRAFIA
A. Wykazy prac:
Bp.
B. Bibliografia podmiotowa:
1. Teksty naukowe:
1.1. Książki własne:
• 1932k – Rozwój organizacji szkolnictwa powszechnego w powiecie kobryńskim. BB., DUKOSP, ss. 40.
1.2. Książki (współ)redagowane:
Bp.
1.3. Zbiory tekstów własnych:
Bp.
1.4. Artykuły:
• 1933–1934 – Promocje, klasyfikacje, selekcje uczniów. RuPed (K.) r. XXIII nr 2 s. 44–52. • 1934a – Cel kształcenia. OgB r. III nr 1–2 s. 11–19. • 1934b – Charakter i jego kształcenie. OgB r. III nr 3–4 s. 8–15. • 1935a – Nagrody, kary, karność. OgB r. III nr 7 s. 5–12. • 1935b – O charakter nauczyciela związkowca. OgB r. IV nr 1 s. 1–16.
2. Publicystyka:
Bp.
3. Teksty literackie:
Bp.
4. Przekłady:
Bp.
C. Bibliografia przedmiotowa:
■ Polkowski, Wacław: • 1949 – Władysław Ściebora (1888–1944). PHO r. I nr 2 s. 298–305.
