SKORSKI, Zygmunt Franciszek

  • Version 1.0
  • Published Thursday, September 25, 2025

Table of Contents

    Miejsce w SLW: uczeń Kazimierza Twardowskiego.

    Obszary badań: psychologia deskryptywna, pedagogika.

    BIOGRAFIA

    Data i miejsce urodzenia: 2.04.1879. Zabłotce k. Przemyśla.

    Data i miejsce śmierci: 7.09.1966. Przemyśl.

    Rodzice: Aleksander i Zenobia z d. Sobiekurska.

    Matura: V Gimnazjum we Lwowie (1897).

    Studia: UL (1897–1901).

    Magisterium: Egzamin nauczycielski z filozofii i filologii greckiej. 30.05.1902. UL. Kazimierz Twardowski (egzamin z filozofii).

    Dydaktyka: IV Gimnazjum we Lwowie (1900–1901), V Gimnazjum we Lwowie (1901–1902), Gimnazjum Franciszka Józefa w Dębicy (1902–1906), Filia V Gimnazjum we Lwowie (1906–1913), Gimnazjum Żeńskie Zofii Strzałkowskiej we Lwowie, Gimnazjum Męskie Karola Petelenza we Lwowie, Prywatne Gimnazjum Miejskie w Jaworowie (1913–1914), Gimnazjum im. Zygmunta Krasińskiego we Lwowie (1914–1915), Gimnazjum Męskie Karola Petelenza we Lwowie (1914–1915), Gimnazjum Państwowe w Przemyślu (1919–1932), Gimnazjum PP Benedyktynek w Przemyślu (1932–1935), Prywatne Gimnazjum Żeńskie im. Marii Konopnickiej (1935–1939), III Państwowe Liceum i Gimnazjum Żeńskie w Przemyślu (1945–1950), I Liceum i Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu (1950–1951). W czasie II Wojny Światowej brał udział w tajnym nauczaniu we Lwowie (1941–1944).

    Varia: Używał początkowo nazwiska: Skórski. Egzamin nauczycielski, który złożył, nie uprawniał do tytułu magistra (którego w owym czasie jeszcze nie było).

    IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

    Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

    Skorski początkowo zajmował się teorią sądów; później skoncentrował się na pedagogice, analizując m.in. pojęcie karności i współzawodnictwa w szkole.

    Wybrane kwestie szczegółowe

    • Atmosfera wychowawcza a karność. Atmosfera sprzyjająca wychowaniu – to „atmosfera swobodna, nieskrępowana, sympatyczna, w której wyraża się wewnętrzny kontakt między jej uczestnikami, tj. młodzieżą i nauczycielem. Atmosferę tę wytwarza nauczyciel-wychowawca dzięki swojemu osobistemu wpływowi. Można ją porównać z atmosferą w rodzinie, wytworzoną przez rozumnych rodziców. I tu, i tam dzieci czy młodzież czują, że jest pewna granica w ich swobodnym poruszaniu się, której nie wolno im przekroczyć. Na tym poczuciu polega tzw. karność wewnętrzna, naturalna”.

    „Głównym powodem, przeciwdziałającym na lekcjach prawdziwie wychowawczej atmosferze, jest egzaminowanie i doraźne klasyfikowanie z notesem w ręku”.

    „Jest to atmosfera nie wychowawcza, ale typowo egzaminowa”. Tymczasem w klasie szkolnej powinna mieć miejsce „współpraca nauczyciela z uczniem, wśród której ten ostatni zdobywa i utrwala nowe wiadomości, a nauczyciel poznaje jego zdolności, pilność i postępy”.

    „Zajmowanie przez nauczyciela miejsca w czasie lekcji przy stole czy za katedrą jest czynnikiem wprawdzie tylko zewnętrznym, który jednak osłabia atmosferę wychowawczą, choćby nie występowały braki, powyżej wskazane. Nauczyciel powinien być w czasie prowadzenia lekcji wśród klasy, a nie ponad nią”.

    • Współzawodnictwo w szkole. Zajęcia z wychowania fizycznego powinny być dobrym przykładem współzawodnictwa (punktacja, dyplomy, nagrody) dla całości wychowania szkolnego – o tyle, o ile współzawodnictwo to „opiera się na pewnych formach kulturalnych, których nie godzi się przekroczyć” i „liczy się z pewnym „honorem””. Takie współzawodnictwo wytwarza „pewną ambicję u jednostek i klas, a nawet zakładów”.

    W podobny sposób powinno się propagować pracę szkolną wymagającą „pewnego wysiłku”, „pilności”, „silnej, konsekwentnej woli jednostki lub grupy, a nie tylko zdolności”. Dlatego przedmiotem współzawodnictwa powinny być: „zachowanie się, postępy w nauce, wyniki działalności samorządowej, społecznej, humanitarnej na terenie szkoły, w pracy nadobowiązkowej”.

    Trzeba tylko mieć na uwadze, że „współzawodnictwo może przybrać formy niekoniecznie chwalebne” i np. „wyrodzić się w szpiegostwo i donosicielstwo: cechy zabijające dobre stosunki koleżeńskie na ławie szkolnej”.

    BIBLIOGRAFIA

    A. Wykazy prac: 

    Bp.

    B. Bibliografia podmiotowa:

    1. Teksty naukowe:

    1.1. Książki własne: 

    Bp.

    1.2. Książki (współ)redagowane: 

    Bp.

    1.3. Zbiory tekstów własnych: 

    Bp.

    1.4. Artykuły:

    • 1903 – Pogląd Wundta na istotę sądówPF r. VI z. 3 s. 321–333, z. 4 s. 442–449. • 1917 – Nauczyciel poza szkołąr. XXXII z. 3 s. 349–353. • 1923a – Kwartały, tercjały czy semestry. STNSŚW r. XLII nr 8 s. 116–117. • 1923b – O tzw. klasyfikacji szkolnej słów kilkar. XXXVIII z. 1 s. 59–68. • 1923c – Sprawa wychowawstwa w szkole średniejZPrz r. IX nr 34 s. 3. • 1926 – Technika i estetyka lekcji szkolnej. Urywek z psychologii nauczyciela i uczniar. XLI z. 1–2 s. 57–63. • 1929 – Lekcja autora-klasykaKK r. III nr 2 s. 129–131. • 1930–1931 – Nowe kierunki w wychowaniu i nauczaniu. SGJSL s. 3–6. • 1932 – Patronaty klasowe. Garść uwag z praktyki i teoriiPPed r. LII nr 37–38 s. 356–358. • 1933 – Atmosfera wychowawcza w czasie lekcji szkolnejr. XLVIII z. 5 s. 288–293. • 1934a – Józef Pieter, Nowe sposoby egzaminowania (rec.)r. XLIX z. 5 s. 248–251. • 1934b – Po maturze… Zjazdy koleżeńskie – przyczynek do programu wychowaniar. XLIX z. 3 s. 131–135. • 1934c – Współzawodnictwo na terenie szkołyr. XLIX z. 1 s. 29–34. • 1939a – Jeszcze w sprawie uposażeniaPPed r. LVIII nr 9–10 s. 149–150. • 1939b – Władysław Witwicki. Analiza psychologiczna ambicji. Jan Łukasiewicz. O nauce (rec.)r. LIV z. 1 s. 66–67.

    2. Publicystyka: 

    Bp.

    3. Teksty literackie: 

    Bp.

    4. Przekłady: 

    Bp.

    C. Bibliografia przedmiotowa:

    ■ Pudłocki, Tomasz: • 2002 – Dyrektor Zygmunt Skorski. RGim nr 6 s. 180–223.

    Citation

    Anna Brożek, Jacek Jadacki, SKORSKI, Zygmunt Franciszek. Version 1.0. In: The Lviv-Warsaw School Encyclopedia. Academicon Press, Warszawa–Lublin, Thursday, September 25, 2025.

    Concepts – theories – disiplines

    Print