VETULANI, Jan

  • Version 1.0
  • Published Tuesday, October 7, 2025

Table of Contents

    Miejsce w SLW: uczeń Izydory Dąmbskiej.

    Obszary badań: epistemologia, teoria prawa.

    BIOGRAFIA

    Data i miejsce urodzenia: 4.05.1938. Kraków.

    Data i miejsce śmierci: 18.06.1965. Dunajec.

    Rodzice: Adam Joachim i Irena Stefania z d. Latinik.

    Matura: V LO im. Augusta Witkowskiego w Krakowie (1955).

    Studia: UJ – prawo (1955–1960) i filozofia (1959–1964).

    Magisterium I (z prawa): O konstytucji Republiki Weimarskiej. 17.06.1960. UJ. Konstanty Grzybowski.

    Magisterium II (z filozofii): Epistemologiczne poglądy Kazimierza Ajdukiewicza. 2.07.1964. UJ. Izydora Dąmbska.

    Dydaktyka: UJ.

    Varia: Pracował w Sądzie Wojewódzkim w Krakowie (1960–1963). Utonął w czasie spływu kajakowego.

    IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

    Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

    Vetulani dokonał rozbioru poglądów epistemologicznych Ajdukiewicza i badał kwestię wartości logicznej zdań rozkazujących; zajmował się też teorią prawa.

    Wybrane kwestie szczegółowe

    • Poznawalność rzeczywistości. Badania epistemologiczne mogą polegać na „analizie faktycznego przebiegu psychicznych procesów poznawania” bądź na analizie „wartości, zakresu i fundamentów poznania jako rezultatu poznawania” – oczywiście „w tym zakresie, w jakim jest ono intersubiektywnie przekazywalne i zasadniczo weryfikowalne”. Te pierwsze muszą się liczyć z tym, że są „jako twory psychiczne niepowtarzalne, a więc i niesprawdzalne, oraz subiektywne i w całej swojej złożoności w sposób zasadniczy nieprzekazywalne”.

    „Do podstawowych problemów teorii poznania w jej ujęciu semantycznym należy definicja prawdziwości zdania, a więc podanie warunków, w których zdania są prawdziwe. Może ona bowiem zależeć od tego, jakim jest świat, o którym orzekają zdania. I odwrotnie, pewne określenia prawdziwości zdania wskazywać mogą na charakter rzeczywistości, do której mają się odnieść.”

    „Tezę o jednoznacznym odwzorowaniu” świata przez wrażenia podważa stwierdzenie złudzeń zmysłowych. „Stwierdzenie to jest co prawda jedynie hipotezą.” „Zawsze możemy wysunąć wątpliwości, czy uzyskany za pomocą danych zmysłowych obraz świata zgodny jest z rzeczywistością.”

    Z samego istnienia stosunku intencjonalnego między zdaniami a rzeczywistością „nie wynika jeszcze, jaki charakter ma rzeczywistość i w jakich granicach jest poznawalna”.

    BIBLIOGRAFIA

    A. Wykazy prac: 

    Bp.

    B. Bibliografia podmiotowa:

    1. Teksty naukowe:

    1.1. Książki własne: 

    Bp.

    1.2. Książki (współ)redagowane: 

    Bp.

    1.3. Zbiory tekstów własnych: 

    Bp.

    1.4. Artykuły:

    • 1962 – Ogólna zasada równości w konstytucjach Weimarskiej i Bolońskiej w świetle niemieckiej nauki i orzecznictwa. ZNUJ nr 49 (Prace Prawnicze z. 9) s. 151–186. • 1963 – Teoria poznania Kazimierza Ajdukiewicza. W: [Kaczmarek (red.) 1963], s. 1–31. • 1965 – Epistemologiczne poglądy Kazimierza AjdukiewiczaRF t. XXIV nr 1–2 s. 11–20. • 1966 – Wartość logiczna zdań wartościujących. SF r. X nr 2 s. 75–86.

    2. Publicystyka: 

    Bp.

    3. Teksty literackie: 

    Bp.

    4. Przekłady: 

    Bp.

    C. Bibliografia przedmiotowa:

    ■ Dąmbska, Izydora: • 1966 – Jan Vetulani (4.V.1938–23.VI.1965). Wspomnienie pośmiertneRF t. XXIV nr 3–4 s. 308–309.

    Citation

    Anna Brożek, Jacek Jadacki, Aleksandra Gomułczak, VETULANI, Jan. Version 1.0. In: The Lviv-Warsaw School Encyclopedia. Academicon Press, Warszawa–Lublin, Tuesday, October 7, 2025.

    Concepts – theories – disiplines

    Print