Miejsce w SLW: uczeń Izydory Dąmbskiej.

Obszary badań: logika, epistemologia, ontologia, historia filozofii, historia logiki, teoria i filozofia prawa.

Najważniejsze osiągnięcie: systematyzacja współczesnej problematyki epistemologicznej.

BIOGRAFIA

Data i miejsce urodzenia: 21.09.1940. Radom.

Rodzice: Augustyn i Maria z d. Orlińska.

Matura: I LO im. B. Nowodworskiego w Krakowie (1958).

Studia: UJ – prawo (1958–1963) i filozofia (1960–1964).

Magisterium: Problematyka logiki norm w świetle analizy semantycznej zwrotów normatywnych. 1.07.1964. UJ. Izydora Dąmbska.

Doktorat: Filozofia lingwistyczna i współczesna jurysprudencja analityczna. 29.04.1968. UJ. Kazimierz Opałek.

Habilitacja: Logiczne problemy wykładni prawa. 2.07.1972. UJ.

Profesura: 1.12.1990/1.10.1991. Profesura tytularna: 27.10.1990.

Dydaktyka: UJ (1963–1979, 1988–2010), AGH (1974–1979), PWr (1979–1988), Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie (2000–).

Varia: Używa także nazwiska: Hertrich-Woleński. Dr h.c. UŁ (2020), prof. honorowy UJ (2022). Wiceprzewodniczący Żydowskiego Stowarzyszenia B’nai B’rith w RP (2007–2009). Członek TNW (1991), członek korespondent (23.06.2001) i członek czynny (20.06.2012) PAU, członek korespondent (2007) i członek rzeczywisty (2020) PAN, członek IIPh (2001). Odznaczony KOfOPR (2011).

IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

Badania Woleńskiego obejmują liczne zagadnienia z zakresu logiki i jej historii, epistemologii, ontologii, metodologii, metafilozofii, historii filozofii polskiej, teorii i filozofii prawa, filozofii muzyki (operowej).

Woleński jest najbardziej znany jako historyk i monografista Szkoły Lwowsko-Warszawskiej jako całości oraz jej poszczególnych gałęzi i przedstawicieli. Niezależnie od tego ma ważne rezultaty w wielu dziedzinach szeroko rozumianej filozofii. W szczególności:

(1) odróżnił mocną i słabą (resp. semantyczną) interpretację pojęcia korespondencji;

(2) poddał drobiazgowej krytyce koherencyjną koncepcję prawdy – pokazał, że albo już w punkcie wyjścia jest ona nie do przyjęcia, albo może być zastosowana co najwyżej lokalnie, albo jest równoważna koncepcji semantycznej;

(3) przedstawił silne argumenty przeciwko istnieniu zdań syntetycznych a priori w takich naukach jak matematyka;

(4) wykazał, że „realizm epistemologiczny stanowi konsekwencję interpretacyjną twierdzenia o niedefiniowalności prawdy via teza o niedefiniowalności semantyki w składni”;

(5) dokonał analizy pierwotności i pochodności bytowej, uprawomocniającej rozszerzenie listy możliwych rozwiązań sporu o istnienie świata;

(6) satysfakcjonująco odróżnił normy – nakazy, zakazy i dozwolenia – od wypowiedzi normatywnych.

Wybrane kwestie szczegółowe

• Filozofia analityczna i analiza filozoficzna. Należy odróżnić „metody praktykowane przez filozofów analitycznych” od „metod analizy filozoficznej w ogóle”, które bywają praktykowane także przez filozofów nieanalitycznych. Trzeba jednak zaznaczyć, że granica między tymi typami metod nie jest wyraźna. Z drugiej strony klasa filozofów analitycznych jest „wewnętrznie zróżnicowana”. Do „bardzo ogólnych” cech filozofii analitycznej należą m.in.: „odnoszenie aktywności filozoficznej do logiki, stosunkowo duży udział problematyki metafilozoficznej i metodologicznej, żywe zainteresowanie problematyką lingwistyczną, nacisk na kwestie epistemologiczne czy minimalizm filozoficzny”.

W takiej sytuacji pozostaje określić tę klasę przez wskazanie „formacji analitycznych” i typów metod w nich stosowanych. Do formacji tych należą: filozofia zdrowego rozsądku Moore’a, atomizm logiczny Russella, empiryzm logiczny Schlicka, Szkoła Lwowsko-Warszawska Twardowskiego, „pierwsza” i „druga” filozofia Wittgensteina, pragmatyzm Peirce’a, oksfordzka filozofia języka potocznego, której „promotorem” był Austin, i filozofia formalna, zainicjowana m.in. przez Hintikkę. Przykładem z zakresu nieostrości terminu „filozofia analityczna” jest twórczość Fregego. Przykładami metod stosowanych przez przedstawicieli filozofów analitycznych są: metoda konstrukcji logicznych (typu Russella), metoda eksplikacji (typu Carnapa), metoda parafraz (typu Ajdukiewicza), metoda presupozycji (typu Strawsona), metoda przypadków wzorcowych (typu Urmsona).

Z kolei przykładami analizy filozoficznej niepraktykowanej przez filozofów analitycznych są: analiza psychologiczna „w stylu empirystów brytyjskich” i analiza fenomenologiczna.

Z filozofią analityczną łączą się dwa błędne, a rozpowszechnione stereotypy: „pogląd, że filozofia analityczna jest po prostu tożsama z neopozytywizmem” oraz „pomieszanie filozofii analitycznej z pewnymi dziedzinami filozofii – logiką, filozofią języka czy też filozofią nauki, ewentualnie – ze wszystkimi naraz”.

• Utopijność postulatu bezzałożeniowości filozofii. Postulat bezzałożeniowości filozofii można ogólnikowo sformułować w postaci tezy, że jeżeli rezultaty rozważań filozoficznych mają być wartościowe poznawczo, to nie mogą się one opierać na żadnych „zewnętrznych” założeniach.

Przyjmijmy, że założenia mogą być: (a) ontologiczne (np. założenie, że istnienie jest niezależne od poznania); (b) epistemologiczne (np. założenie, że spostrzeżenie zewnętrzne jest wiarygodne); (c) „aksjomatyczne” (tj. założenie aksjomatów w systemie aksjomatycznym); (d) „logiczne” (tj. założenie praw logiki we wszelkich rozumowaniach). Przyjmijmy dalej, że teza T jest założeniem pewnej innej tezy (lub pewnych innych tez), gdy ta inna teza (lub te inne tezy) jest logiczną konsekwencją tezy T.

Otóż tak (częściowo) sprecyzowany postulat bezzałożeniowości spełnia logika, jeśli się ją utożsami z pustym zbiorem zdań.

W odniesieniu do filozofii natomiast postulat bezzałożeniowości – przy każdym ze wskazanych rozumień „założenia” – jest utopią. Przemawia za tym „argument socjologiczny” (rozważania filozoficzne ogłaszające się rozważaniami „bezzałożeniowymi” nie doprowadziły dotąd do osiągnięcia „ekumenicznego konsensusu co do swych rezultatów). Ponadto jeśli utożsamimy bezzałożeniowość systemu formalnego z tym, że system ten się „samouzasadnia” (czyli jest pełny, zupełny, niesprzeczny i rozstrzygalny zarazem – oraz w pełni efektywny co do metod dowodzenia), to praktycznie tę własność ma jedynie „ubogi” system rachunku zdań. Filozofia tak „uboga” być nie może.

• Pierwotność i pochodność bytowa w ujęciu modalnym. Przedmiot x jest pierwotny, gdy konieczne jest, że x nie został wytworzony przez żaden przedmiot y różny od x. Przedmiot pochodny to taki, który nie jest pierwotny.

Takie określenia pierwotności i pochodności ujawniają, że ich komponentem jest konieczność (resp. możliwość). Uznanie tego faktu prowadzi do wniosku, że pojęcia pierwotności i pochodności mogą być przedmiotem dalej idących dystynkcji. Jeśli ograniczymy się do pierwotności (zakładając, że pochodność jest definiowalna via pierwotność), to można to pojęcie uzupełnić (przez opuszczenie funktora „konieczne jest, że”) pojęciem pierwotności słabej, przy czym:

Przedmiot x jest słabo pierwotny, gdy x nie został wytworzony przez żaden przedmiot y różny od x.

• Normatywny odpowiednik prawa wyłączonego środka. Prawo wyłączonego środka na gruncie klasycznego rachunku zdań głosi:

(1) p lub nieprawda, że p.

Odróżnijmy zdania deontyczne, głoszące np., że zrobienie czegoś jest nakazane lub zakazane, od odpowiednich norm, głoszących, że coś należy zrobić lub że czegoś nie wolno zrobić.

W wypadku zdań deontycznych dysponujemy odpowiednikiem formuły (1) w postaci (dla zdania mówiącego o nakazie):

(2) Nakazane jest, że p, lub nieprawda, że nakazane jest, że p.

Natomiast dla norm takiego odpowiednika nie ma, gdyż nie ma czegoś takiego jak negacja normy. W szczególności: „nie należy” nie jest negacją „należy”, a „nie(należy)” nie ma sensu normatywnego. W związku z tym formuły:

(3) Należy zrobić to, że p, lub nie należy zrobić tego, że p.

nie można uznać za odpowiednik prawa wyłączonego środka w zakresie norm.

BIBLIOGRAFIA

A. Wykazy prac: 

Bp.

B. Bibliografia podmiotowa:

1. Teksty naukowe:

• 1988–2002 – Bibliografia [Jana Woleńskiego]. RF t. XLV nr 3 s. 309–312, t. LIX nr 1 s. 173–175.

1.1. Książki własne:

• 1968^k (z: Maria Borucka-Arctowa i Aleksander Peczenik) – Wstęp do nauk o państwie i prawie. K., WUJ, ss. 128. Następne wydania redagowane bez Aleksandra Peczenika: 1970², ss. 258. 1972³. 1975⁴. 1977⁵. • 1972^k – Logiczne problemy wykładni prawa. K. &W., PWN, ss. 94. • 1979^k (z: Rett R. Ludwikowski) – J.S. Mill. W., WP, ss. 258. • 1980^k – Z zagadnień analitycznej filozofii prawa. W., PWN, ss. 118. 2012², K., As, ss. 236. • 1984^k (z: Andrzej Delorme) – Przewidywania. Analiza metodologiczna. Ww., WPWr, ss. 74. • 1985^k – Filozoficzna Szkoła Lwowsko-Warszawska. W., PWN, ss. 348. 2023², WNPWN, ss. 392. Przekł. ang.: Logic and Philosophy in the Lvov-Warsaw School. D. 1989, KAP, ss. 374. Przekł. ros.: Львовскo-Варшавскa философская школа. Мa. 2004, REP, ss. 472. • 1986^k – Filozofia Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Ww., WUWr, ss. 64. • 1990^k – Kotarbiński. W., WP, ss. 256. • 1993^k – Metamatematyka a epistemologia. W., WNPWN, ss. 326. • 1995^k (z: Maria Borucka-Arctowa) – Wstęp do prawoznawstwa. K., WUJ, ss. 120. 1997². 1998^2(dodr.). 2000⁽³⁾. • 1997^k – Szkoła Lwowsko-Warszawska w polemikach. W., WNSch, ss. 206. • 1999^k – Okolice filozofii prawa. K., TAWPNU, ss. 230. • 2000^k – Myśli filozoficzne i jeszcze inne. K., TAWPNU, ss. 150. • 2000–2003^k – Epistemologia. T. I. Zarys historyczny i problemy metateoretyczne. T. II. Wiedza i poznanie. T. III. Prawda i realizm. K., As, ss. 198+180+254. • 2004^k – Granice niewiary. K., WLit, ss. 260. • 2005^k – Epistemologia. Poznanie, prawda, wiedza, realizm. W., WNPWN, ss. 560. • 2010^k (z: Jan Skoczyński) – Historia filozofii polskiej. K., WApM, ss. 566. • 2013^k – Historico-Philosophical Essays. V. I. K., CCP, ss. 228. • 2014^k – Wierzę w to, co potrafię zrozumieć. K., CCP, ss. 238. • 2016^k – Wykłady o naturalizmie. T., WUMK, ss. 226. • 2018^k – Logic and Its Philosophy. Brn., PL, ss. 262. • 2019^k – Semantics and Truth. Ch., SV, ss. 392. • 2022a^k (z: Przemysław Krzywoszyński) – Fenomen opery. K., TAWPNU, ss. 280. • 2022b^k (z: Andrzej Dąbrowski, Magdalena Hoły-Łuczaj, Adrew Schumann i Konrad Szocik) – Leksykon logików polskich 1900–1939. K., CCP, ss. 386.

1.2. Książki (współ)redagowane:

• 1988^r (z: David A. Pearce) – Logischer Rationalismus. Philosophische Schriften der Lemberger-Warschauer Schule. FaM, Ath, ss. 316. • 1990^r – Kotarbiński: Logic, Semantics and Ontology. D., KAP, ss. X+232. • 1993^r (z: Francesco Coniglione i Roberto Poli) – Polish Scientific Philosophy: The Lvov-Warsaw School. A., R, ss. 358. • 1994^r – Philosophical Logic in Poland. D., KAP, ss. VIII+368. • 1995^r (z: Vito Sinisi) – The Heritage of Kazimierz Ajdukiewicz. A., R, ss. 370. • 1997^r – Filozofia logiki. W., Aa, ss. 266. • 1998^r (z: Katarzyna Kijania-Placek) – The Lvov-Warsaw School and Contemporary Philosophy. D., KAP, ss. 416. • 1999a^r (z: Eckehart Köhler) – Alfred Tarski and the Vienna Circle. D., KAP, ss. 358. • 1999b^r (z: Johannes L. Brandl) – Kazimierz Twardowski, On Actions, Products and Other Topics in Philosophy. A., Br, ss. 298. • 2002^r (z: Peter Gärdenfors i Katarzyna Kijania-Placek) – In the Scope of Logic: Methodology and Philosophy of Science. D., KAP, ss. 400. • 2004^r (z: Ilkka Niiniluoto i Matti Sintonen) – Handbook of Epistemology. D., KAP., ss. XII+1052. • 2009^r (z: Sandra Lapointe, Mathieu Marion i Wioletta Miśkiewicz) – The Golden Age of Polish Philosophy. D., Sp, ss. X+252. • 2012^r (z: Stanisław Krajewski i Kazimierz Trzęsicki) – Papers on Logic and Rationality. Bk., UB, ss. 256. • 2016^r (z: Anna Brożek, Alicja Chybińska i Jacek Jadacki) – Tradition of the Lvov-Warsaw School: Ideas and Continuations. Ln., Br, ss. 366. • 2017^r (z: Anna Brożek i Friedrich Stadler) – The Significance of the Lvov-Warsaw School in the European Culture. Bn., Sp, ss. 364. • 2018^r (z: Roman Murawski) – Problemy filozofii matematyki i informatyki. P., WNUAM, ss. 222. • 2019^r (z: Anna Drabarek i Mateusz M. Radzki) – Interdisciplinary Investigations into the Lvov-Warsaw School. Ch., Pl, ss. 310.

1.3. Zbiory tekstów własnych:

• 1996^z – W stronę logiki. K., As, ss. 354. • 1999^z – Essays in the History of Logic and Logical Philosophy. K., WUJ, ss. 280. • 2001^z – Rozmaitości filozoficzne i inne. K. TAWPNU, ss. 256. • 2017^z – Logika i inne sprawy. K., CCP, ss. 338.

1.4. Artykuły:

• 1964 – Rozwój logiki w Polsce w latach 1918–1939. W: [Kaczmarek (red.) 1964], s. 1–30. • 1965 – Logika formalna i metodologia nauk dedukcyjnych w twórczości K. Ajdukiewicza (ar.). RF t. XXIII nr 3–4 s. 239–241. • 1966 – O tzw. paradoksie Alfa Rossa w logice norm. SF r. X nr 1 s. 93–101. • 1967 – Język prawny w świetle współczesnych metod analizy semantycznej. ZNUJ. Prace Prawnicze z. 31 s. 141–156. • 1972a – Linguistic Philosophy and Contemporary Analytic Jurisprudence. AIC v. V s. 71–84. • 1972b – Logika, logika filozoficzna, filozofia. SF r. XVI nr 1 s. 67–77. • 1973 (z: Kazimierz Opałek) – Problem aksjomatyzacji prawa. PiP r. XXVIII nr 1 s. 3–14. Przekł. niem.: Das Problem der Axiomatisierung des Rechts. W: [Winkler (red.) 1975], s. 51–66. • 1974 (z: Kazimierz Opałek) – O tzw. słabych i mocnych dozwoleniach. SF r. XVIII nr 8 s. 115–124. • 1975 – Spór o status metodologiczny nauki o polityce. W: [Opałek (red.) 1975], s. 32–57. • 1976 – Logika i normy. SF r. XX nr 5 s. 45–66. • 1977 – Jørgensen Dilemma and the Problem of Logic of Norms. PSPSH v. III s. 265–276. • 1978 – O pracach Izydory Dąmbskiej z zakresu logiki. RF t. XXXVI nr 2–4 s. 117–120. • 1979a – Kontrowersje metametodologiczne. ZN t. XV z. 3 s. 121–132. Przekł. ang.: Metamethodological Controversies. ScS v. III (1983) nr 1–2 s. 77–92. • 1979b – Wyjaśnianie a przewidywania. PNP r. XI nr 4 s. 5–20. • 1981a – Dyscyplina naukowa a teoria naukowa. ZN t. XVII nr 1–2 s. 3–11. Przekł. ang.: Branch of Science and Scientific Theory. ScS v. II (1981) nr 2 s. 17–27. • 1981b – Metafizyczne dylematy analityków. H t. VI s. 171–198. • 1982 – Deontic Sentences, Possible Worlds and Norms. RP nr 6 s. 65–73. • 1983a – Deskrypcje (i inne kwestie) w krzywym zwierciadle. SF r. XXVII nr 11–12 s. 295–303. • 1983b – Kazimierz Ajdukiewicz jako filozof języka i poznania. Ludwig Wittgenstein o naturze refleksji filozoficznej. Rudolf Carnap jako filozof nauki. W: [Kuderowicz (red.) 1983], s. 94–110, 6–20, 61–81. • 1983c – Metamathematics and Philosophy. BSL (W. & Ł.) v. XII nr 4 s. 221–227. Przekł. pol.: Metamatematyka i filozofia. ZFN t. VI (1984) s. 5–17. • 1983d – Racjonalizm a pewność wiedzy. SF r. XXVII nr 5–6 s. 165–171. Przekł. ang.: Rationalism and the Certainty of Knowledge. DH v. XVI (1984) nr 2 s. 319–328. • 1985a (z: Andrzej Delorme) – Leon Petrażycki o znaczeniu przewidywań dla działalności praktycznej. Pr nr 91–92 s. 103–111. • 1985b – O indukcji i indukcjonizmie. SF r. XXIX nr 8–9 s. 67–80. • 1986a – Logika w Szkole Lwowsko-Warszawskiej. SMDNP ser. I nr 1 s. 3–41. • 1986b – Umiarkowana obrona scjentyzmu. SF r. XXX nr 9 s. 63–79. • 1989a (z: Peter Simons) – De Veritate: Autro-Polish Contributions to the Theory of Truth from Brentano to Tarski. W: [Szaniawski 1989^r], s. 301–442. • 1989b – Intentionality, Semantic and Esse = Percipi. Top VII s. 9–14. • 1989c – Kazimierz Twardowski jako filozof. RF t. XLVI nr 3 s. 233–243. • 1989d – Kierunki i metody filozofii analitycznej. W: [Perzanowski 1989^r], s. 30–76. • 1989e – On Comparison of Theories by Their Contents. SL v. XLVIII s. 109–114. • 1989f – Umiarkowana (poprawiona?) obrona scjentyzmu. W: [Siemek (red.) 1989], s. 188–212. • 1990a – Argumentacje filozoficzne. EF v. X s. 43–60. • 1990b – O semantycznej definicji prawdy. W: [Hempoliński (red.) 1990], s. 67–120. • 1992a – „Being” as a Syncategorematic Word: A Completion (?) of Twardowski’s Analysis of „Nothing”. W: [Paśniczek (red.) 1992], s. 75–85. • 1992b – „Byt” i byt. W: [Pelc 1992^r], s. 140–155. • 1992c – Pięć dróg Akwinaty. Prin v. V s. 67–84. • 1993a – Analiticity and Metamathematics. AUL. Folia Philosophica z. 9 s. 125–131. • 1993b – Dwie koncepcje transcendentaliów. W: [Karłowicz, Lipiec, Markiewicz i Szymańska (red.) 1993], s. 274–288. Przekł. ang.: Two Theories of Transcendentals. Ax v. VIII (1997) nr 1–3 s. 367–380. • 1993c – Logika błędu. Pr nr 120–121 s. 145–148. • 1993d – Samozwrotność i odrzucanie. FN r. I nr 1 s. 89–102. • 1994a – Dlaczego istnieje raczej coś niż nic? W: [Omyła (red.) 1994], s. 383–392. • 1994b – Remarks on Extensionality and Intensionality. W: [Woleński 1994^r], s. 321–325. • 1995a – Logika i fałsz. W: [Gorzka, Perzanowski i Pietruszczak 1995^r], s. 161–176. • 1995b – Mathematical Logic in Poland 1900–1939: People, Circles, Institutions, Ideas. MLog v. V nr 4 s. 363–405. • 1996a – Against Truth as Coherence. LLP nr 4 s. 41–51. • 1996b – Referencja i desygnacja. KF t. XXIV z. 1 s. 60–85. • 1997a – Husserl and the Development of Semantics. PhS vol. II nr 4 s. 151–158. • 1997b – Lvov. W: [Poli (red.) 1997], s. 161–176. • 1997c – W sprawie krytyki empiryzmu logicznego. FN r. V nr 2 s. 117–130. • 1997–1998 – O postmodernizmie (krytycznie). Cz. 1, Cz. 2. PFNS r. VI nr 4 s. 137–154, r. VII nr 1 s. 141–160. • 1998 – Theories of Truth in Austrian Philosophy. RP nr 18 s. 13–49. Przekł. franc.: Théories de la vérité dans le philosophie autichienne. W: [Cometti i Mulligan (red.) 2000], s. 43–80. • 2000a – Adam Burski (1560–1611). Leon Chwistek (1884–1994). Bolesław Józef Gawecki (1889–1984). Joachim Metallmann (1889–1942). Zygmunt Zawirski (1882–1948). W: [Miklaszewska i Mizera (red.) 2000], s. 98–103, 179–186, 226–232, 225–231, 169–178. • 2000b – Jan Łukasiewicz und die Satz vom Widerspruch. W: [Öffenberger i Skarica (red.) 2000], s. 1–41. • 2000c – Kwadrat logiczny – uogólnienia, interpretacje. W: [Perzanowski i Pietruszczak 2000^r], s. 45–57. • 2001a – In Defense of the Semantic Definition of Truth. Syn v. CXXVI nr 1–2 s. 67–90. • 2001b – Izydora Dąmbska – Between Conventionalism and Realism. Tadeusz Kotarbiński – Reism and Science. Klemens Szaniawski – Rationality and Statistical Methods. W: [Krajewski W. (red.) 2001], s. 107–111, 47–51, 169–172. • 2001c – Powstanie logiki matematycznej w Polsce. W: [Strzałkowski (red.) 2001], s. 63–85. • 2001d – Rationalism and Irrationalism: The Case of Poland. W: [Brogaard i Smith (red.) 2001], s. 390–405. • 2002a – Co to znaczy, że doznania są prywatne? KF t. XXX z. 1 s. 5–20. • 2002b – From Intentionality to Formal Semantics (From Twardowski to Tarski). E v. LVI nr 1 s. 9–27. • 2002c – Metalogical Properties, Being Logical and Being Formal. LLP nr 10 s. 211–221. • 2003 – Języki formalne i logika. W: [Jadacki (red.) 2003], s. 67–76. • 2004a – Analytic vs. Synthetic and a priori vs. a posteriori. W: [Niiniluoto, Sintonen i Woleński 2004^r], s. 781–839. • 2004b – Nauka i nienauka. Problem demarkacji. PFNS r. XIII nr 3 s. 81–95. • 2006a – Brentanism and the Rise of Formal Semantics. W: [Chrudzimski i Łukasiewicz (red.) 2006], s. 217–232. • 2006b – Powrót do teorii dwóch prawd. FN r. XIV nr 1 s. 45–58. • 2006c – Naturalistyczne uzasadnienie etyki niezależnej. Et t. XXXIX s. 7–14. • 2007 – Prawda i znaczenie. SS t. XXVI s. 81–124. • 2008 – Analityczność, empiryzm, aprioryzm. PFNS r. XVII nr 4 s. 83–103. • 2009 – Wiedza i prawda. ZN t. XLV z. 3–4 s. 317–325. • 2010a – Zdania aksjologiczne z perspektywy naturalizmu. EK r. XII nr 2 s. 131–147. • 2010b – Żydzi w filozofii polskiej. SFP t. V s. 13–33. • 2011 – The Problem of Philosophical Assumptions and Consequences of Science. SPC v. XLVII nr 4 s. 117–134. • 2012 – Naturalizm i geneza logiki. FN r. XX nr 4 s. 105–118. • 2013 – Konwencjonalizm a prawdziwość. PFNS r. XXII nr 4 s. 169–181. • 2014a – Filozofia nauki a historia nauki. PKHNPAU t. XIII s. 99–115. • 2014b – Filozofia polska w perspektywie międzynarodowej. KF t. XLII z. 1 s. 5–25. • 2015 – Próba naturalistycznej interpretacji norm i ocen. Et t. L s. 29–47. • 2017a – Brentanian Motives in Kazimierz Twardowski and His Students. W: [Brożek, Stadler i Woleński 2017^r], s. 47–64. • 2017b – On Analogical Concepts (Transcendentalia). SMet nr 37 s. 9–28. • 2017c – Universality of Logic. BSL (Ł.) v. XLVI nr 1–2 s. 21–32. • 2021 – Rola Twardowskiego w filozofii światowej. W: [Jadacki (red.) 2021], s. 17–47. • 2022 – Polish Logicians in the Years 1918–1948 on Social Functions of Logic. FN r. XXX nr 1 s. 67–81.

2. Publicystyka:

Publikował i publikuje felietony publicystyczne głównie w pismach: Bez Dogmatu, Gazeta Wyborcza, Tygodnik Powszechny i Znak. Poza tym – w formie książkowej:

• 2007^p – Lustracja jako zwierciadło. K., TAWPNU, ss. 224. • 2011^p – Szkice o kwestiach żydowskich. K., WAus, ss. 278. • 2013^p – Uwagi o analitycznej filozofii balangi. K., n.a., ss. 80. • 2019^p – Dwa szkice o Holokauście. K., WAus, ss. 92. • 2024^p – Philosophical Excursions into Jewish Problems. K., WAus, ss. 170.

3. Teksty literackie:

Bp.

4. Przekłady:

■ Hart, Herbert Lionel Adolphus: • 1998 – Pojęcie prawa. W., WNPWN, ss. XXIV+412. • 2001 – Eseje z filozofii prawa. W., DWABC, ss. XXVI+410.

C. Bibliografia przedmiotowa:

■ Hintikka, Jaako et al. (red.): • 2003 – Philosophy and Logic: In Search of the Polish Tradition: Essays in Honor of Jan Woleński on the Occasion of His 60^th Birthday. D., KAP, ss. XIV+290. ■ Kijania-Placek, Katarzyna & Mulligan, Kevin & Placek, Tomasz (red.): • 2014 – The History and Philosophy of Polish Logic. NY., M, ss. XII+308. ■ Rembierz, Marek: • 2008 – Epistemologia Jana Woleńskiego w kontekście polskich tradycji filozoficznych. SFP t. III s. 377–386. ■ Rzepa, Teresa: • 1986 – Kilka uwag na marginesie książki o filozoficznej Szkole Lwowsko-Warszawskiej. SF r. XXX nr 12 s. 227–232.