ZABŁUDOWSKI, Andrzej

  • Version 1.0
  • Published Monday, October 13, 2025

Table of Contents

    Miejsce w SLW: uczeń Janiny Kotarbińskiej.

    Obszary badań: filozofia umysłu, filozofia języka.

    BIOGRAFIA

    Data i miejsce urodzenia: 12.05.1938. Warszawa.

    Data i miejsce śmierci: 11.11.2008. Warszawa.

    Rodzice: Tadeusz i Izabella z d. Zwayer.

    Matura: LO im. Klemensa Gottwalda w Warszawie (1955).

    Studia: UW (1955–?).

    Magisterium: Problem tzw. demarkacji nauki i metafizyki. 27.07.1961. UW. Janina Kotarbińska.

    Doktorat: O tzw. sprawdzalnościowej teorii znaczenia. 17.01.1967. UW. Janina Kotarbińska.

    Dydaktyka: UW (1961–1968, po 1997–?), Haverford College (1970–1972), City University of New York (1974–1977), Yale University w New Haven (1977–1982), University of Oklahoma w Norman (1982–1984), University of New Mexico w Albuquerque (1985–1991), UJ (1997).

    Varia: Posługiwał się pseud.: Andrzej Kruk. W latach 1970–1997 przebywał w USA.

    IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

    Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

    Zabłudowski był znany przede wszystkim jako polemista – w zakresie filozofii umysłu i języka. Polemizował w szczególności:

    (a) z koncepcją („zagadką”) indukcji Goodmana, zgodnie z którą w rozumowaniach indukcyjnych (w szczególności przy wnioskowaniu ze zdarzeń przeszłych o zdarzeniach przyszłych) nasze identyfikacje faktów są „co prawda nawykowe”, ale nawyki te w pewnych wypadkach powstają pod wpływem faktycznych regularności;

    (b) z koncepcją niezdeterminowania przekładu Quine’a, tj. ze stanowiskiem, według którego dla wypowiedzi języka można podać odmienne (w tym wzajemnie sprzeczne) przekłady w dwóch językach różnych od języka J, a jednak umożliwiające porozumienie z użytkownikiem języka – i nie ma „obiektywnego” sposobu rozstrzygnięcia, który z przekładów jest adekwatny, w sytuacji, gdy użytkownicy języków przekładów należą do odrębnych „kultur” i nie dysponują gotowymi słownikami podającymi ekwiwalenty wyrażeń swoich języków dla wyrażeń języka J;

    (c) z neopozytywistyczną koncepcją znaczenia wyrażeń, redukującą to znaczenie do metody weryfikacji zdań, w których owe wyrażenia występują;

    (d) z koncepcją zdarzeń psychicznych Davidsona, utrzymującego, że nieusuwalną specyfiką zdarzeń psychicznych jest brak nomologicznych (scil. deterministycznych) praw przyczynowych, za pomocą których dałoby się przewidywać i wyjaśniać zajście tych zdarzeń;

    (e) z tezą („zagadką”) Kripkego, zgodnie z którą z problemem przekonań sprzecznych żywionych przez jedną osobę nie radzi sobie ani przyczynowo-historyczna, ani deskrypcyjna koncepcja nazw.

    BIBLIOGRAFIA

    A. Wykazy prac: 

    Bp.

    B. Bibliografia podmiotowa:

    1. Teksty naukowe:

    1.1. Książki własne:

    1.2. Książki (współ)redagowane:

    • 1995r – Z punktu widzenia humanizmu. W., IWKP, ss. 242.

    1.3. Zbiory tekstów własnych:

    • 2009z – Polemiki filozoficzne. Prace zebrane. W., Aa, ss. 314.

    1.4. Artykuły:

    • 1966–1967 – Sprawdzalność i znaczenie. SF r. IV nr 4 s. 9–44, r. V nr 1 s. 65–90. • 1974 – Concerning a Fiction about How Facts are Forecast. JPh v. LXXIV nr 4 s. 97–112. Toż w: [Stalker (red.) 1994], s. 57–77. • 1975 – Good or Bad, but Deserved: A Reply to Ullian and Goodman. JPh v. LXXII nr 21 s. 779–784. • 1977 – Quod periit, periit: In Reply to Ullian and Goodman. JPh v. LXXIV nr 9 s. 541–552. • 1982 – Revised but Not Secured: A Reply to Ullian. JPh v. LXXIX nr 6 s. 329–332. • 1986 – On Marcus’ Solution to Kripke’s Puzzle and a Few Related Issues. PPQ v. LXVII s. 279–296.
    • 1989 – On Quine’s Indeterminacy Doctrine. PR v. XCVIII nr 1 s. 35–63. Przekł. pol.: O Quine’a teorii niezdeterminowania przekładu. W: [Stanosz 1993r], s. 174–193. • 1991 – On Induction and Properties. PPQ v. LXXII s. 78–85. • 1996 – Davidson o zdarzeniach mentalnych. W: [Żegleń (red.) 1996], s. 287–295.

    2. Publicystyka:

    Bd.

    3. Teksty literackie:

    Bd.

    4. Przekłady:

    ■ Achmanow, Aleksander: • 1965 (z: Barbara Stanosz) – Logika Arystotelesa. W., PWN, ss. 374. ■ Blanché, Robert: • 1969 – Wiedza współczesna a racjonalizm. W., WP, ss. 112. ■ Bloch, Raymond: • 1967 – Etruskowie. W., PWN, ss. 108. ■ Borel, Émile: • 1963 – Prawdopodobieństwo i pewność. W., PWN, ss. 136. 19652. ■ Carnap, Rudolf: • 1969 – Filozofia jako analiza języka nauki. W., PWN, ss. 302. ■ Mates, Benson: • 1971 – Logika stoików. W., ATK, ss. 156.

    C. Bibliografia przedmiotowa:

    ■ Bołtuć, Piotr: • 2009a – In memoriam Andrzej Zabłudowski. DgH v. XIX nr 1–2 s. 153–154. • 2009b – Pamięci Andrzeja Zabłudowskiego (12.05.1938–11.11.2008). AiE v. IX nr 9 s. 245–248. ■ Chihara, Charles & Kennedy, Ralph: • 1978 – Beyond Zabłudowskian Competitors: A New Theory of Projectibility. PhSt v. XXXIII nr 3 s. 229–253.

    Concepts – theories – disiplines

    Print