Miejsce w SLW: uczennica Władysława Tatarkiewicza.

Obszary badań: estetyka i historia sztuki.

BIOGRAFIA

Data i miejsce urodzenia: 14.11.1920. Warszawa.

Data i miejsce śmierci: 12.12.2006. Warszawa.

Rodzice: Gerard i Anna z d. Szyld.

Matura: Liceum im. A Wereckiej w Warszawie (1938).

Studia: ASP w Krakowie (1938–1939, 1945–1946) i w Warszawie (1946–1947), UW (1947–1949).

Magisterium: W jakim sensie można mówić o prawdzie artystycznej w plastyce. 6.08.1949. UW. Władysław Tatarkiewicz.

Doktorat: Racjonalizm w plastyce. 25.06.1968. UW. Władysław Tatarkiewicz.

Dydaktyka: PWSFTT (1951–1956, 1963–1993?), UW (1956–1963).

Varia: Używała też nazwiska: Malicka. Uczestniczka Powstania Warszawskiego 1944.

IDEE, PROBLEMY, REZULTATY

Ogólna charakterystyka dorobku naukowego

Specjalnością Zwolińskiej była estetyka oraz teoria i historia sztuki. Podejmowała m.in. zagadnienie pierwiastków intelektualnych w sztuce różnych epok.

Wybrane kwestie szczegółowe

• Intelekt w sztuce współczesnej. Wobec sztuki współczesnej stawia się zarzut niezrozumiałości. Wskazuje się dwa źródła tej niezrozumiałości: bezsensowność lub „nadmiar” sensu.

„(1) Sztuka współczesna jest działalnością pozbawioną jakiegokolwiek obiektywnej sprawdzalności, irracjonalną w założeniu i przez to niemożliwą do zrozumienia.

(2) Sztuka współczesna jest niezrozumiała wskutek nadmiernego zintelektualizowania jej założeń, „przefilozofowania” jej celów dzięki temu, że stopień wiedzy wymagany od widza jest zbyt duży i dla przeciętnego człowieka niedostępny”. „Nawet tam, gdzie plastyka dzisiejsza zdaje się osiągać szczytowy punkt antyintelektualizacji – w surrealizmie, gdzie wyzwolenie się spod kontroli umysłu występuje jako otwarty program – nawet, a raczej: zwłaszcza tam odczuwamy udział rozegzaltowanej inteligencji, będącej źródłem koncepcji filozoficznej tego malarstwa.”

„Obrońcy” sztuki współczesnej odpowiadają na te zarzuty, twierdząc, że dzieła sztuki mają – w różnym zresztą stopniu eksponowane – cele „aintelektualne”: wywoływanie doznań czysto estetycznych i wyrażanie uczuć (artysty lub jego środowiska). Te zaś cele są przez sztukę współczesną spełniane w stopniu nie mniejszym niż sztuka dawna. Przykładem jest malarstwo współczesne: „mimo wysokiej racjonalizacji swych środków przemawia ono w sposób bezpośredni – samym tylko harmonijnym swym wyglądem”.

BIBLIOGRAFIA

A. Wykazy prac: 

Bp.

B. Bibliografia podmiotowa:

1. Teksty naukowe:

1.1. Książki własne:

• 1962^k – Wybrane zagadnienia z historii malarstwa współczesnego: abstrakcjonizm i surrealizm. Ł., PWSTF, ss. 78. • 1966a^k – Historia sztuki: renesans i barok. Ł., PWSTF, ss. 114. Toż jako: Historia sztuki. Cz. 2. Od Leonarda da Vinci do romantyzmu. W. 1982², WRT, ss. 102. • 1966b^k – Historia sztuki wieku XVIII i XIX w Europie. Ł., PWSTF, ss. 112. • 1974^k (z: Zasław Malicki) – Mały słownik terminów plastycznych. W., WP, ss. 438. 1975². 1990³, ss. 364. 1993⁴. Toż jako: Słownik terminów plastycznych. W. 1999⁵, WP. • 1981^k – Historia sztuki. Cz. 1. Od prehistorii do Leonarda da Vinci. W., WRT, ss. 114. • 1982^k – Historia sztuki. Cz. 3. W., WRT, ss. 138. • 1989^k – Mała technologia malarstwa. W., COMUK, ss. 174. • 1995^k – Mała historia sztuki. W., WSP, ss. 622. • 1997^k – Podręczna technologia malarstwa. W., WSP, ss. 170.

1.2. Książki (współ)redagowane:

Bp.

1.3. Zbiory tekstów własnych:

Bp.

1.4. Artykuły:

• 1949 – W jakim sensie można mówić o prawdzie artystycznej. PF r. XLV nr 1–2 s. 204–224. • 1958 – O badaniach Władysława Tatarkiewicza w zakresie historii sztuki i estetyki (ar.). RF t. XVIII nr 1–3 s. 28–29. • 1960a – O racjonalistycznym malarstwie współczesnym Es r. I s. 189–196. • 1960b – O roli intelektu w ocenie sztuki współczesnej. W: [Czeżowski 1960^r], s. 325–330. • 1967 – Dwie sztuki plastyczne. SEst t. IV s. 351–356. • 1970 – Myśl racjonalna w twórczości plastycznej. SEst t. VII s. 95–103. • 2004 – Magia wobec rzeczywistości. KPSL r. LVIII nr 1–2 s. 129–132. • 2007 – O miłości do mądrości i piękna (wywiad). ZK r. XIV nr 1 s. 129–140.

2. Publicystyka:

• 1996^p – Podróż na wschód. Z r. XLVIII nr 3 s. 156–163. • 2001a^p – Kościoły i szkoły. ŻPow r. I nr 2 s. 18–19. • 2001b^p – Zasłużeni dla Chotczy. ŻPow nr 3 s. 53. • 2002a^p – Mój ojciec. ŻPow r. II nr 2 s. 14. • 2002b^p – Święta Panienka z Chotczy. ŻPow r. II nr 4 s. 10. • 2003^p – Wybitne sylwetki Ziemi Choteckiej. Sylwetki współczesne. ŻPow r. III nr 4 s. 66. • 2005^p – Józef Kozieł. Sylwetki. ŻPow r. V nr 2 s. 43–44.

3. Teksty literackie:

Bp.

4. Przekłady:

Bp.

C. Bibliografia przedmiotowa: 

Bp.